Bertil Lintner
YaleGlobal, 3 December 2008

လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြကဆိုရင္ အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွ သံတမန္အသိုင္းအ၀ိုင္းဟာ ေဒသတြင္းမွာ အထီးက်န္အဆန္ဆံုးနဲ႔ အလိွ်ဳ႕၀ွက္ဆံုး တိုင္းျပည္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ျမန္မာျပည္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ မေရရာတဲ့ သတင္းေတြကို စိစစ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနခဲ့ၾကတာပါ။ ႐ု႐ွားက အကူအညီေပးေနတဲ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဖြံ႕ျဖိဳးစ ႏူကလီးယား အစီအစဥ္၊ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ အသိရခက္တဲ႔ ဆက္သြယ္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီး စစ္အစိုးရရဲ႕ ရည္႐ြယ္ခ်က္အေပၚမွာ စိုးရိမ္မႈေတြ တိုးပြားလာပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ ျမန္မာအတိုက္အခံေတြရဲ႕ အဆိုအရ ႐ု႐ွားနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႔ဟာ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ႏူကလီးယားပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ဖို႔ အကူအညီေပးေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္အနည္းငယ္က အီရတ္ရဲ႕ စြမ္းအားျပင္းလက္နက္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ သတင္းေတြလို ျဖစ္မွာကိုလည္း သတိထားေနၾကပါတယ္။ အဲဒီတံုးက အီရတ္သတင္းေတြဟာ မွားယြင္းေနေၾကာင္း ေတြ႔႐ွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းက ဒီသတင္းေတြအေပၚ သံသနဲ႔ေစာင့္ၾကည့္ေနတံုးပါပဲ။ Griffith University က လတ္တေလာထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ၾသစေၾတးလွ်ပညာ႐ွင္ Andrew Selth ကေတာ့ ဒီသတင္းေတြကို ပယ္ခ်ထားပါတယ္။

ဘာပဲေျပာေျပာ သံသယျဖစ္စရာမလိုတဲ့ ေသခ်ာတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြလည္း ႐ွိပါေသးတယ္။ ျမန္မာရဲ႕ ပထမဆံု ႏူကလီးယားအစီအစဥ္ကုိ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္ကတည္းက စတင္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီတံုးက ဒီမိုကေရစီအစိုးရဟာ ဗမာ့ႏူကလီးယားစြမ္းအင္ ဗဟုိဌာန Burma Atomic Energy Center, UBAEC ကို ရန္ကုန္မွာ တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းအျပီးမွာေတာ့ ဒီအစီအစဥ္လည္း ရပ္တန္႔သြားခဲ့ပါတယ္။ အာဏာ႐ွင္ ေန၀င္းဟာ UBAEC ရဲ႕ အႀကီးအကဲျဖစ္သူ လွညြန္႔ကို ယံုၾကည္မႈ မ႐ွိခဲ့ပါဘူး။

၂၀၀၁ ေဖေဖာ္၀ါရီ မွာေတာ့ SPDC ရဲ႕ အာဏာသိမ္းစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ႏူကလီးယားအစီအစဥ္ကို ျပန္အသက္သြင္းဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ႐ု႐ွားႏူကလီးယားစြမ္းအင္ ၀န္ႀကီးဌာနကလည္း ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္း တစ္ေနရာမွာ ၁၀ မဂၢါ၀ပ္ ႏူကလီးယား သုေတသန ဓါတ္ေပါင္းဖိုတစ္ခု တည္ေဆာက္မယ္လို႔ ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၁ ဂ်ဴလိုင္မွာ ႏူကလီးယားစြမ္းအင္ဌာနကို တည္ေထာင္လိုက္ပါတယ္။ ဒီဌာနဟာ သိပၸံနဲ႔ နည္းပညာ၀န္ႀကီး ဦးေသာင္းရဲ႕ အစီအမံလို႔ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ ဦးေသာင္းဟာ စစ္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းဆင္း တစ္ဦးျဖစ္ျပီး အေမရိကန္ႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီးေဟာင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏူကလီးယားနည္းပညာအတြက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ႏူကလီးယားဘာသာရပ္ကို သင္ၾကားခဲ့တဲ့ သိပၸံပညာ႐ွင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ သိန္းပိုေစာက အဓိကပံ့ပိုးသူျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေတြ႕႐ွိခဲ့ၾကပါတယ္။

၂၀၀၂ ဇန္န၀ါရီ ၂၁ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာ႐ွင္းလင္းပြဲတစ္ခုမွာ စစ္တပ္ေထာက္လွမ္းေရးရဲ႕ ဒုအႀကီးအကဲျဖစ္သူ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေက်ာ္၀င္းက ေၾကျငာခ်က္တစ္ခု ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ေၾကျငာခ်က္ထဲမွာ ျငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္နဲ႔ အသံုးျပဳဖို႔ ႏူကလီးယား ဓါတ္ေပါင္းဖိုတစ္ခု တည္ေဆာက္ဖို႔ စဥ္းစားေနေၾကာင္း ေျပာသြားပါတယ္။ တိုင္းျပည္အတြက္ လိုအပ္ေနတဲ႔ ေခတ္မီနည္းပညာေတြရ႐ွိဖို႔၊ ေရဒီယုိအိုင္ဆိုတုပ္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္ေျခ၊ ပညာ႐ွင္ေတြ ေလ့က်င့္ေရးနဲ႔ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ထုတ္လုပ္ႏုိင္ေရးေတြအတြက္ ရည္႐ြယ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ျမန္မာျပည္ဟာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ မလံုေလာက္မႈ နာတာ႐ွည္ေရာဂါႀကီးကို ခံစားေနရတာပါ။ ႏူကလီးယားဓါတ္ေပါင္းဖိုကို ေဆးပညာအတြက္ အသံုးျပဳမွာလားဆိုတာလည္း မေရရာပါဘူး။ ေရဒီယိုအိုင္ဆိုတုပ္အသံုးျပဳျပီး ဦးေႏွာက္၊ အ႐ိုး၊ ကိုယ္တြင္းအဂၤါေတြ၊ အဆုပ္ နဲ႔ ေသြးစီးဆင္းမႈေတြကို ပံုေဖာ္ႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ေဆးေလာကအတြက္ အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေလ့လာသူေတြကေတာ့ ႐ု႐ွားအကူအညီနဲ႔ ရယူဖို႔ႀကိဳးစားေနတဲ့ ျမန္မာရဲ႕ ႏူကလီးယားဓါတ္ေပါင္းဖိုဟာ ယခင္ ဆိုဗီယက္ယူနီယံက ေျမာက္ကိုရီးယားကို တည္ေဆာက္ေပးခဲ့တဲ့ ၅ မဂၢါ၀ပ္ Yongbyon ဓါတ္ေပါင္းဖိုနဲ႔ ဆင္တူတယ္လို႔ ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ေနာက္ပိုင္းမွာ အဲဒီဓါတ္ေပါင္းဖိုကေန ႏူကလီးယားလက္နက္ထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ ပလူတိုနီယံကို ထုတ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ သူ႔ရဲ႕ ႏူကလီးယားအစီအစဥ္ေၾကာင့္ အေမရိကန္ကို အံတုတင္းခံျပီး ရပ္တည္ေနႏိုင္တာကို ဂ႐ုမျပဳမိပဲ မေနၾကပါဘူး။

အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာ သတင္းေတြက ေရရာမႈ မ႐ွိခဲ့ပါဘူး။ ၁၉၈၃ ကတည္းက အာဇာနည္ကုန္း ဗံုးေဖာက္ခြဲမႈနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး သံတမန္အဆက္အသြယ္ျပတ္ေတာက္ခဲ့တဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ သံတမန္ျပန္ဆက္သြယ္ျပီး ရက္ပိုင္းမွ်အၾကာ ၂၀၀၇ ဧျပီမွာေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယား ကုန္တင္သေဘၤာ Kang Nam I သီလ၀ါဆိပ္ကမ္းကို ေရာက္လာပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယား သေဘၤာဟာ မုန္တိုင္းခိုဖို႔ ၀င္ေရာက္လာတာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သတင္းေထာက္လွမ္းဖို႔သြားခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္သတင္း ေအဂ်င္စီတစ္ခုရဲ႕ ျမန္မာသတင္းေထာက္ႏွစ္ဦးဟာ ေခတၱမွ် အထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒါဟာ တျခားလွဳိ႕၀ွက္ခ်က္ေတြ ႐ွိဦးမယ္ဆိုတဲ့ ျဖစ္ႏိုင္ေျခေတြကို ညႊန္ျပေနပါတယ္။

ထိုင္းအေျခစိုက္ ဧရာ၀တီသတင္းဌာနရဲ႕ ၂၀၀၇ ဂ်ဴလိုင္ သတင္းမွာ “ထူဆန္းတဲ့ တိုက္ဆိုင္မႈအျဖစ္ တန္ ၂၉၀၀ ႐ွိတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယား ကုန္တင္သေဘၤာ MV Bong Hoafan ဟာ မုန္တိုင္းေ႐ွာင္ဖို႔ ျမန္မာဆိပ္ကမ္းမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏို၀င္ဘာက ဆိပ္ကပ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ သေဘၤာေပၚမွာ သံသယျဖစ္စရာပစၥည္း သို႔မဟုတ္ စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြ မေတြ႔႐ွိရဘူးလို႔ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရန္ကုန္႐ွိ သတင္းသမားေတြနဲ႔ သံ႐ံုးေတြကေတာ့ သံသယ႐ွိေနၾကပါတယ္။” လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

တစ္ခ်ိန္တည္းေလာက္မွာပဲ ေတာင္ကိုရီးယား သတင္းေအဂ်င္စီ Yonhap က “အေမရိကန္က ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယား သေဘၤာတစ္စင္းဟာ စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြကို ျမန္မာဆိပ္ကမ္းတစ္ခုမွ ခ်ေပးခဲ့တယ္လို႔ ယံုၾကည္ရတယ္” လို႔ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။