႐ု႐ွားနဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္ေတြဟာ ႏွစ္အတန္ၾကာ ရပ္တန္႔ေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၀၇ ေမလမွာ ႐ု႐ွားႏူကလီးယား ေအဂ်င္စီ Rosatom က ႏူကလီးယားသုေတသန ဓါတ္ေပါင္းဖိုတစ္ခု တည္ေဆာက္မယ့္အေၾကာင္း ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ ဒီဓါတ္ေပါင္းဖိုမွာ ပလူတိုနီယံအစား စြမ္းအားနိမ့္ ယူေရနီယံကို အသံုးျပဳမွာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ သေဘာတူညီခ်က္ရဲ႕ ကနဦးအျဖစ္ စစ္တပ္က အမ်ားစုပါ၀င္တဲ့ ျမန္မာလူမ်ိဳး ၃၅၀ ေလာက္ကို ႐ု႐ွားမွာ ေလ့က်င့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ရာနဲ႔ခ်ီျပီး ႐ု႐ွား တကၠသိုလ္ေတြမွာ ေလ့က်င့္ေပးေနပါတယ္။

၂၀၀၇ ေမ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ ဦးေသာင္းနဲ႔ Rosatom ရဲ႕ အႀကီးအကဲ Sergey Kiriyenko တို႔ဟာ ေမာ္စကိုမွာ သေဘာတူညီခ်က္တစ္ခုကို လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ႏူကလီးယားေလ့လာေရး စင္တာတစ္ခု တည္ေထာင္ဖို႔ ႏွစ္ဖက္စလံုးက သေဘာတူညီၾကပါတယ္။ (ဒီပေရာဂ်က္ရဲ႕ ကန္ထ႐ိုက္တာက Atomstroyexport ျဖစ္မွာပါ) ဒီစင္တာမွာ စြမ္းအား ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း႐ွိ ယူေရနီယံ-235 အသံုးျပဳမယ့္ ၁၀ မဂၢါ၀ပ္ ေရေပါ့သံုး ဓါတ္ေပါင္းဖိုတစ္လံုး၊ Activation analysis ဓါတ္ခြဲခန္းတစ္ခု၊ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ အိုင္ဆိုတုပ္ ထုတ္လုပ္ေရး ဓါတ္ခြဲခန္းတစ္ခု၊ Silicon ေပးသြင္းဖို႔ စနစ္တစ္ခု၊ ႏူကလီးယားစြန္႔ပစ္ေရ သန္႔စင္စနစ္တစ္ခုနဲ႔ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြျမဳတ္ႏွံဖို႔ ေတြပါ၀င္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီစင္တာဟာ IAEA ႏိုင္ငံတကာ အႏုျမဴေအဂ်င္စီရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္ကြပ္ကဲမႈေအာက္မွာ ႐ွိမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အဲဒီလို ေၾကျငာခဲ့ေပမယ့္လည္း International Atomic Energy Agency (IAEA) က ၂၀၀၇ ေမ ၁၇ ရက္ေန႔က သတင္းထုတ္ျပန္ရာမွာ ျမန္မာျပည္ဟာ ႏူကလီးယား ဓါတ္ေပါင္းဖိုတည္ေဆာက္ဖို႔ကိစၥကို သတင္းေပးခဲ့ျခင္းမ႐ွိဘူးလို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ႏူကလီးယား မျပန္႔ပြားေရး စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ဘယ္ႏူကလီးယား အေဆာက္အဦကိုမဆို စစ္ေဆးခံဖို႔ ခြင့္ျပဳရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ေစာေစာက သေဘာတူညီခ်က္မွာ ေျမာက္ကိုရီးယားကို ထည့္သြင္းေျပာဆိုျခင္းမ႐ွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၀၃ ႏုိ၀င္ဘာမွ ေနာ္ေ၀အေျခစိုက္ ဒီမိုကရက္တစ္ျမန္မာ့အသံက ျမန္မာစစ္တပ္အရာ႐ွိ ၈၀ ဟာ ႏူကလီးယားစြမ္းအင္ နည္းပညာေလ့လာဖို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားကို ထြက္ခြာသြားေၾကာင္း သတင္းေပးခဲ့ပါတယ္။

သတင္းဇစ္ျမစ္က မတိက်တဲ့အတြက္ ဒီသတင္းကို အခုထိ အတည္မျပဳႏိုင္ေသးပါဘူး။ တကယ္လို႔သာ ျမန္မာစစ္သားေတြ ေျမာက္ကိုရီးယားကို သြားခဲ့တယ္ဆိုရင္ ဒံုးပ်ံေတြကို ထိမ္းသိမ္းဖို႔ ေလ့က်င့္သင္ၾကားဖို႔သာ ျဖစ္ဖို႔မ်ားပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားဆီက ဒံုးပ်ံေတြကို ၀ယ္ယူခ်င္ေနပါတယ္။ အခုထိေတာ့ အေကာင္အထည္ေပၚမလာေသးပါဘူး။

၂၀၀၈ ၾသဂုတ္လမွာေတာ့ အခ်က္ေပးသံေတြ ျမည္လာပါတယ္။ အိႏိၵယက သူ႔ရဲ႕ ေလပိုင္နက္အေပၚကေန အီရန္ကိုသြားတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယား ေလယဥ္ေတြကို ပ်ံသန္းခြင့္မေပးေတာ့ပါဘူး။ ေျမာက္ကိုရီးယားေလယဥ္ေတြဟာ အီရန္ကို မသြားခင္ မႏၱေလးမွာ ခရီးတစ္ေထာက္နားပါတယ္။ အမ်ဳိးအမည္မသိရတဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြတင္ေဆာင္လာတဲ့ ကုန္တင္ေလယဥ္ Ilyushin-62 ဟာ မႏၱေလးမွာ ရပ္နားျပီး ဘယ္ဆက္သြားမယ္ဆိုတာကို ဘယ္သူမွေသခ်ာမသိရပါဘူး။

ျမန္မာ၊ ႐ု႐ွား၊ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ အီရန္တို႔ရဲ႕ ပူးေပါင္းေနမႈသတင္းေတြဟာ ျမန္မာျပည္က ထြက္ခြာလာၾကတဲ့ ျမန္မာလူမ်ဳိးတစ္ဦး၊ စစ္တပ္ အရာ႐ွိတစ္ဦးနဲ႔ သိပၸံပညာ႐ွင္တစ္ဦးတို႔ဆီက ရတဲ့သတင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔အဆိုအရဆိုရင္ ႐ု႐ွားကေထာက္ပံ့ထားတဲ့ ၁၀ မဂၢါ၀ပ္ ႏူကလီးယားဓါတ္ေပါင္းဖိုဟာ ပခုကၠဴေျမာက္ဖက္ ျမိဳင္ မွာ႐ွိတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘက္ေျပာင္းလာၾကတဲ့ သူတစ္ခ်ိဳ႕အဆိုအရ ျပင္ဦးလြင္အနီးမွာ ေနာက္ထပ္ ဓါတ္ေပါင္းဖိုတစ္ခု ႐ွိေသးတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ႐ု႐ွားလူမ်ဳိးသံုးဦး အဲဒီမွာ ႐ွိေနျပီး ေျမာက္ကိုရီးယား အခ်ိဳ႕လည္း ဥမင္လႈိင္ေခါင္းတည္ေဆာက္ျခင္းနဲ႔ ေရေအးေပးစနစ္ေတြ တည္ေဆာက္ရာမွာ ပါ၀င္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ Mushavi လို႔ပဲ သိၾကတဲ့ အီရန္ေထာက္လွမ္းေရး အရာ႐ွိတစ္ေယာက္ဟာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာျပည္ကို လာေရာက္ခဲ့တယ္လို႔လည္း အခိုင္အမာေျပာဆိုၾကပါတယ္။ သူဟာ ႏူကလီးယား နည္းပညာေတြ ေ၀မွ်ခဲ့တဲ့အျပင္ ကြန္ပ်ဴတာထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ဒံုးပ်ံစနစ္ နဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ အၾကံဥာဏ္ေတြလည္း ေပးသြားတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ ယူေရနီယံထြက္တဲ့ေနရာေတြ႐ွိပါတယ္။ စြမ္းအင္၀န္ႀကီးဌာနက ယူေရနီယံ႐ိုင္းထြက္႐ွိတဲ့ ေနရာ ငါးေနရာကို ေတြ႔႐ွိထားပါျပီ။ အားလံုးဟာ အဆင့္နိမ့္သူေရနီယံေတြျဖစ္ျပီး စစ္ေရးအသံုးအတြက္ေတာ့ မသင့္ေတာ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဘက္ေျပာင္းလာသူေတြ အဆိုအရ တရား၀င္ သတင္းထုတ္ျပန္မထားတဲ့ ယူေရနီယံမိုင္း ႏွစ္ခု႐ွိေသးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ တစ္ခုက ကခ်င္ျပည္နယ္ မိုးညွင္းမွာျဖစ္ျပီး တစ္ခုကေတာ့ မႏၱေလးတိုင္း မိုးကုတ္ တစ္၀ိုက္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီေနရာႏွစ္ခုက ယူေရနီယံ႐ိုင္းေတြကို အဲဒီေနရာႏွစ္ခုၾကားမွာ႐ွိတဲ့ သပိတ္က်င္း သန္႔စင္စက္႐ံုကို ပို႔ေပးေနပါတယ္။

ဒီသတင္းေတြ အတည္မျပဳႏိုင္ခင္ ဒါမွမဟုတ္ မေခ်ပႏိုင္ခင္အထိေတာ့ ထင္ျမင္မွန္းဆခ်က္ေတြကေတာ့ ႐ွိေနဦးမွာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသာ ႏူကလီးယားပိုင္ဆိုင္သြားခဲ့ရင္ အိမ္နီးခ်င္းတိုင္းျပည္ေတြအတြက္ အိပ္မက္ဆိုးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ျပီး ေဒသတြင္း ပါ၀ါခ်ိန္ခြင္လွ်ာလည္း မတည္မျငိမ္ ကေျပာင္းကျပန္ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြအရေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ႏူကလၤယား အစီအစဥ္႐ွိတယ္ဆိုတာ ေသခ်ာေနပါတယ္။ ျမန္မာဟာ ႏူကလီးယားလက္နက္ ပိုင္ဆိုင္လာဖို႔ ႏွစ္ေပါင္း အတန္ၾကာခ်င္ၾကာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ႏူကလီးယားနဲ႔ လက္တည့္စမ္းကစားခ်င္ေနတဲ့အခ်က္က စိုးရိမ္ပူပန္စရာ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္ပါတယ္။

YaleGlobal, 3 December 2008 မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ Bertil Lintner ရဲ႕ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ဳိ႕နည္းပညာဆိုင္ရာ စကားလံုးေတြမွာ မွားယြင္းခြ်တ္ေခ်ာ္ခဲ့ရင္ က်ေနာ့္ရဲ႕ အားနည္းခ်က္သာျဖစ္ပါတယ္။

Bertil Lintner
YaleGlobal, 3 December 2008

လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြကဆိုရင္ အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွ သံတမန္အသိုင္းအ၀ိုင္းဟာ ေဒသတြင္းမွာ အထီးက်န္အဆန္ဆံုးနဲ႔ အလိွ်ဳ႕၀ွက္ဆံုး တိုင္းျပည္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ျမန္မာျပည္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ မေရရာတဲ့ သတင္းေတြကို စိစစ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနခဲ့ၾကတာပါ။ ႐ု႐ွားက အကူအညီေပးေနတဲ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဖြံ႕ျဖိဳးစ ႏူကလီးယား အစီအစဥ္၊ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ အသိရခက္တဲ႔ ဆက္သြယ္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီး စစ္အစိုးရရဲ႕ ရည္႐ြယ္ခ်က္အေပၚမွာ စိုးရိမ္မႈေတြ တိုးပြားလာပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ ျမန္မာအတိုက္အခံေတြရဲ႕ အဆိုအရ ႐ု႐ွားနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႔ဟာ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ႏူကလီးယားပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ဖို႔ အကူအညီေပးေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္အနည္းငယ္က အီရတ္ရဲ႕ စြမ္းအားျပင္းလက္နက္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ သတင္းေတြလို ျဖစ္မွာကိုလည္း သတိထားေနၾကပါတယ္။ အဲဒီတံုးက အီရတ္သတင္းေတြဟာ မွားယြင္းေနေၾကာင္း ေတြ႔႐ွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းက ဒီသတင္းေတြအေပၚ သံသနဲ႔ေစာင့္ၾကည့္ေနတံုးပါပဲ။ Griffith University က လတ္တေလာထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ၾသစေၾတးလွ်ပညာ႐ွင္ Andrew Selth ကေတာ့ ဒီသတင္းေတြကို ပယ္ခ်ထားပါတယ္။

ဘာပဲေျပာေျပာ သံသယျဖစ္စရာမလိုတဲ့ ေသခ်ာတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြလည္း ႐ွိပါေသးတယ္။ ျမန္မာရဲ႕ ပထမဆံု ႏူကလီးယားအစီအစဥ္ကုိ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္ကတည္းက စတင္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီတံုးက ဒီမိုကေရစီအစိုးရဟာ ဗမာ့ႏူကလီးယားစြမ္းအင္ ဗဟုိဌာန Burma Atomic Energy Center, UBAEC ကို ရန္ကုန္မွာ တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းအျပီးမွာေတာ့ ဒီအစီအစဥ္လည္း ရပ္တန္႔သြားခဲ့ပါတယ္။ အာဏာ႐ွင္ ေန၀င္းဟာ UBAEC ရဲ႕ အႀကီးအကဲျဖစ္သူ လွညြန္႔ကို ယံုၾကည္မႈ မ႐ွိခဲ့ပါဘူး။

၂၀၀၁ ေဖေဖာ္၀ါရီ မွာေတာ့ SPDC ရဲ႕ အာဏာသိမ္းစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ႏူကလီးယားအစီအစဥ္ကို ျပန္အသက္သြင္းဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ႐ု႐ွားႏူကလီးယားစြမ္းအင္ ၀န္ႀကီးဌာနကလည္း ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္း တစ္ေနရာမွာ ၁၀ မဂၢါ၀ပ္ ႏူကလီးယား သုေတသန ဓါတ္ေပါင္းဖိုတစ္ခု တည္ေဆာက္မယ္လို႔ ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၁ ဂ်ဴလိုင္မွာ ႏူကလီးယားစြမ္းအင္ဌာနကို တည္ေထာင္လိုက္ပါတယ္။ ဒီဌာနဟာ သိပၸံနဲ႔ နည္းပညာ၀န္ႀကီး ဦးေသာင္းရဲ႕ အစီအမံလို႔ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ ဦးေသာင္းဟာ စစ္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းဆင္း တစ္ဦးျဖစ္ျပီး အေမရိကန္ႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီးေဟာင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏူကလီးယားနည္းပညာအတြက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ႏူကလီးယားဘာသာရပ္ကို သင္ၾကားခဲ့တဲ့ သိပၸံပညာ႐ွင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ သိန္းပိုေစာက အဓိကပံ့ပိုးသူျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေတြ႕႐ွိခဲ့ၾကပါတယ္။

၂၀၀၂ ဇန္န၀ါရီ ၂၁ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာ႐ွင္းလင္းပြဲတစ္ခုမွာ စစ္တပ္ေထာက္လွမ္းေရးရဲ႕ ဒုအႀကီးအကဲျဖစ္သူ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေက်ာ္၀င္းက ေၾကျငာခ်က္တစ္ခု ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ေၾကျငာခ်က္ထဲမွာ ျငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္နဲ႔ အသံုးျပဳဖို႔ ႏူကလီးယား ဓါတ္ေပါင္းဖိုတစ္ခု တည္ေဆာက္ဖို႔ စဥ္းစားေနေၾကာင္း ေျပာသြားပါတယ္။ တိုင္းျပည္အတြက္ လိုအပ္ေနတဲ႔ ေခတ္မီနည္းပညာေတြရ႐ွိဖို႔၊ ေရဒီယုိအိုင္ဆိုတုပ္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္ေျခ၊ ပညာ႐ွင္ေတြ ေလ့က်င့္ေရးနဲ႔ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ထုတ္လုပ္ႏုိင္ေရးေတြအတြက္ ရည္႐ြယ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ျမန္မာျပည္ဟာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ မလံုေလာက္မႈ နာတာ႐ွည္ေရာဂါႀကီးကို ခံစားေနရတာပါ။ ႏူကလီးယားဓါတ္ေပါင္းဖိုကို ေဆးပညာအတြက္ အသံုးျပဳမွာလားဆိုတာလည္း မေရရာပါဘူး။ ေရဒီယိုအိုင္ဆိုတုပ္အသံုးျပဳျပီး ဦးေႏွာက္၊ အ႐ိုး၊ ကိုယ္တြင္းအဂၤါေတြ၊ အဆုပ္ နဲ႔ ေသြးစီးဆင္းမႈေတြကို ပံုေဖာ္ႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ေဆးေလာကအတြက္ အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေလ့လာသူေတြကေတာ့ ႐ု႐ွားအကူအညီနဲ႔ ရယူဖို႔ႀကိဳးစားေနတဲ့ ျမန္မာရဲ႕ ႏူကလီးယားဓါတ္ေပါင္းဖိုဟာ ယခင္ ဆိုဗီယက္ယူနီယံက ေျမာက္ကိုရီးယားကို တည္ေဆာက္ေပးခဲ့တဲ့ ၅ မဂၢါ၀ပ္ Yongbyon ဓါတ္ေပါင္းဖိုနဲ႔ ဆင္တူတယ္လို႔ ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ေနာက္ပိုင္းမွာ အဲဒီဓါတ္ေပါင္းဖိုကေန ႏူကလီးယားလက္နက္ထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ ပလူတိုနီယံကို ထုတ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ သူ႔ရဲ႕ ႏူကလီးယားအစီအစဥ္ေၾကာင့္ အေမရိကန္ကို အံတုတင္းခံျပီး ရပ္တည္ေနႏိုင္တာကို ဂ႐ုမျပဳမိပဲ မေနၾကပါဘူး။

အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာ သတင္းေတြက ေရရာမႈ မ႐ွိခဲ့ပါဘူး။ ၁၉၈၃ ကတည္းက အာဇာနည္ကုန္း ဗံုးေဖာက္ခြဲမႈနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး သံတမန္အဆက္အသြယ္ျပတ္ေတာက္ခဲ့တဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ သံတမန္ျပန္ဆက္သြယ္ျပီး ရက္ပိုင္းမွ်အၾကာ ၂၀၀၇ ဧျပီမွာေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယား ကုန္တင္သေဘၤာ Kang Nam I သီလ၀ါဆိပ္ကမ္းကို ေရာက္လာပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယား သေဘၤာဟာ မုန္တိုင္းခိုဖို႔ ၀င္ေရာက္လာတာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သတင္းေထာက္လွမ္းဖို႔သြားခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္သတင္း ေအဂ်င္စီတစ္ခုရဲ႕ ျမန္မာသတင္းေထာက္ႏွစ္ဦးဟာ ေခတၱမွ် အထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒါဟာ တျခားလွဳိ႕၀ွက္ခ်က္ေတြ ႐ွိဦးမယ္ဆိုတဲ့ ျဖစ္ႏိုင္ေျခေတြကို ညႊန္ျပေနပါတယ္။

ထိုင္းအေျခစိုက္ ဧရာ၀တီသတင္းဌာနရဲ႕ ၂၀၀၇ ဂ်ဴလိုင္ သတင္းမွာ “ထူဆန္းတဲ့ တိုက္ဆိုင္မႈအျဖစ္ တန္ ၂၉၀၀ ႐ွိတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယား ကုန္တင္သေဘၤာ MV Bong Hoafan ဟာ မုန္တိုင္းေ႐ွာင္ဖို႔ ျမန္မာဆိပ္ကမ္းမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏို၀င္ဘာက ဆိပ္ကပ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ သေဘၤာေပၚမွာ သံသယျဖစ္စရာပစၥည္း သို႔မဟုတ္ စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြ မေတြ႔႐ွိရဘူးလို႔ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရန္ကုန္႐ွိ သတင္းသမားေတြနဲ႔ သံ႐ံုးေတြကေတာ့ သံသယ႐ွိေနၾကပါတယ္။” လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

တစ္ခ်ိန္တည္းေလာက္မွာပဲ ေတာင္ကိုရီးယား သတင္းေအဂ်င္စီ Yonhap က “အေမရိကန္က ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယား သေဘၤာတစ္စင္းဟာ စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြကို ျမန္မာဆိပ္ကမ္းတစ္ခုမွ ခ်ေပးခဲ့တယ္လို႔ ယံုၾကည္ရတယ္” လို႔ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

အိႏၵိယရဲ႕ ျမန္မာ့ေပၚလစီဟာ မီးစတစ္ဖက္ ေရမႈတ္တစ္ဖက္ ေပၚလစီလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ ခ်ဥ္ဖတ္ျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို မီးေလးတို႔ေပးလိုက္ ေရေလးေလာင္းေပးလိုက္ လုပ္ေနတဲ့ အိႏၵိယအေပၚ ႏိုင္ငံတကာကလည္း စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ အိႏၵိယအတြက္ကေတာ့ မဟာဗ်ဴဟာေနနဲ႔ေရာ စီးပြားေရးတြက္ကိန္းအရေရာ သူ႔ဆင္ေျခနဲ႔သူ ႐ွိပါတယ္။

၈၈ အေရးအခင္းအျပီးမွာ ဒုကၡသည္ရာေပါင္းမ်ားစြာ အိႏိၵယဘက္ကို ၀င္ေရာက္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၈၈ ကေန ၁၉၉၂ ခုႏွစ္အထိ အိႏိၵယရဲ႕ ျမန္မာ့ေပၚလစီဟာလည္း ဒီမိုကေရစီလႈပ္႐ွားမႈေတြကို ေထာက္ခံသလိုလို၊ သံတမန္ အဆက္အသြယ္ျဖတ္ပစ္လိုက္မလိုလို နဲ႔ ဗ်ာမ်ားေနခဲ့တာပါ။ ၁၉၉၁ မွာ P.V. Narasimha Rao အိႏိၵယ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚထားတဲ့ အိႏိၵယေပၚလစီဟာ အေျခခံက်က် ေျပာင္းလဲသြားပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ Look East Policy အေ႐ွ႕ေမွ်ာ္ေပၚလစီ အရ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚလည္း အျပဳသေဘာေဆာင္ျပီး ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ဆက္ဆံဖို႔ မူခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ့္ အေျပာင္းအလဲကေတာ့ ၂၀၀၄ ကေန ၂၀၀၇ အထိ အုပ္ခ်ဴပ္သြားခဲ့တဲ့ Atal Bihari Vajpayee ဗာ့ဂ်္ပါယီး လက္ထက္မွာပါ။

အဓိကအေၾကာင္းရင္း ႏွစ္ခု႐ွိပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာအရ လႊမ္းမိုးမႈႀကီးထြားလာတာကို တန္ျပန္ဖို႔ရယ္ ေနာက္တစ္ခုက ျမန္မာျပည္နဲ႔ ထိစပ္ေနတဲ့ အိႏိၵယအေ႐ွ႕ေျမာက္ေဒသက သူပုန္ကိစၥပါ။ စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္ကလည္း အေၾကာင္းတစ္ခ်က္အေနနဲ႔ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခ်က္မွာ အဓိကအေလးထားတဲ့အခ်က္က တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ေဒသတြင္းၾသဇာလႊမ္းမိုးလာမႈပါ။ ၁၉၆၂ တ႐ုတ္-အိႏိၵယ စစ္ပြဲရဲ႕ ခါးသီးတဲ့အေတြ႕အႀကံဳက တ႐ုတ္ၾသဇာက်ယ္ျပန္႔လာျခင္းဟာ အိႏိၵယအတြက္ေတာ့ မလံုျခံဳမႈနဲ႔ ျခိမ္းေျခာက္ခံေနရသလို ခံစားရပါတယ္။

စီးပြားေရးအရၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ တ႐ုတ္ဟာ ျမန္မာရဲ႕ ပိုျပီးႀကီးမားတဲ့ ကုန္သြယ္ဖက္ ပါတနာပါ။ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံကုန္သြယ္မႈဟာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂.၀၅၇ ဘီလီယံ ႐ွိပါတယ္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္နဲ႔စာရင္ ၄၀.၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္တက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၇ မွာ တ႐ုတ္ကေန ျမန္မာကို တင္ပို႔မႈဟာ ယူအက္စ္ေဒၚလာ ၁.၆၈၆ ဘီလီယံဖိုး႐ွိျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံက တင္ပို႔မႈကေတာ့ ယူအက္စ္ေဒၚလာ ၃၇၁ သန္းဖိုး ႐ွိပါတယ္။ ဒီကုန္သြယ္မႈမွာ တ႐ုတ္က အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.၃၁၅ ဘီလီယံ အသာစီးရေနပါတယ္။

အလားတူပဲ ၂၀၀၇-၂၀၀၈ အတြင္းမွာ အိႏိၵယကေန ျမန္မာကို တင္ပို႔မႈဟာ ေဒၚလာ ၁၈၅ သန္းဖိုး႐ွိျပီး ျမန္မာဖက္က တင္ပို႔မႈကေတာ့ ေဒၚလာသန္း ၈၁၀ ခန္႔႐ွိပါတယ္။ တမူး-ကေလး-ကလက္၀ အေ၀းေျပးလမ္း အဆင့္ျမွင့္တင္ျခင္းနဲ႔ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔နဲ႔ စြမ္းအင္႐ွာေဖြေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ အိႏိၵယက ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈေတြ ႐ွိပါတယ္။ အိႏိၵယရဲ႕ လတ္တေလာ အကူအညီကေတာ့ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၂၀၀ တန္တဲ့ အိုင္တီပေရာဂ်က္တစ္ခုပါ။

ဒါေတြဟာ အာ႐ွစူပါပါ၀ါ ႏွစ္ဦးရဲ႕ ပါ၀ါျပိဳင္ဆိုင္မႈရဲ႕ တုိက္႐ိုက္အက်ဴိးဆက္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အိႏိၵယအတြက္ေတာ့ အနည္းဆံုး လက္႐ွိအေနအထားအရ စစ္အစိုးရနဲ႔ ရင္းႏွီးဆက္ဆံေနျခင္းဟာ တ႐ုတ္ရဲ႕ ၾသဇာလြမ္းမိုးလာမႈကို က်ဥ္းေျမာင္းသြားေစဖို႔ ထိေရာက္တဲ့ နည္းလမ္းတစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။

ေနာက္ထပ္အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ကေတာ့ အိႏိၵယအေ႐ွ႕ေျမာက္ပိုင္းက တိုးတက္ႀကီးထြားလာတဲ့ ပုန္ကန္မႈေတြပါ။ အဖြဲ႔အစည္းေပါင္းစံုက ေသာင္းက်န္းသူ ၂၀,၀၀၀ ေလာက္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေျခကုပ္ယူထားၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ စစ္ကိုင္းတိုင္း အေနာက္ေျမာက္ေဒသေတြမွာပါ။ အိႏိၵယနဲ႔ ျမန္မာ လံုျခံဳေရးတပ္ေတြ ေသာင္းက်န္းသူတန္ျပန္စစ္ဆင္ေရးေတြ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ဖို႔ ေဆြးေႏြးမႈေတြဟာလည္း အခုႏွစ္ပိုင္းေတြမွာ အ႐ွိန္ရလာပါတယ္။ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္က နယူးေဒလီခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေ႐ႊက အိႏိၵယဆန္႔က်င္ေရးအဖြဲ႔ေတြကို ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ လႈပ္႐ွားခြင့္မျပဳဖို႔ အာမခံခဲ့ပါတယ္။

သိၾကတဲ့အတိုင္း တခါတခါမွာ စားပြဲ၀ိုင္းက သေဘာတူညီခ်က္ေတြဟာ လက္ေတြ႔မွာ အေကာင္အထည္ေပၚမလာတာေတြလည္း ႐ွိပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရက အတိုက္အခံေတြကို လႈပ္႐ွားခြင့္မေပးဖို႔ အိႏိၵယကို အႀကိမ္ႀကိမ္ေတာင္းဆိုေနေပမယ့္လည္း နယူးေဒလီအစိုးရကေတာ့ အင္းမလုပ္ အဲမလုပ္ မေရမရာ မျပတ္မသားပဲ တုန္႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ထို႔အတူပဲ ေနျပည္ေတာ္စစ္အစိုးရကလည္း ျမန္မာျပည္အတြင္းက အိႏိၵယသူပုန္ အေျခစိုက္စခန္းေတြကို ဖ်က္သိမ္းဖို႔ကိစၥမွာ စိတ္ပါလက္ပါ အျပည့္အ၀ လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္း မ႐ွိပါဘူး။

အိႏိၵယအေနနဲ႔ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ လႈပ္႐ွားမႈေတြကို မေထာက္ခံပဲ လံုးလံုး လစ္လွ်ဴ႐ႈထားတာမ်ဳိးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမင္သာတဲ့ အေထာက္အထားျပရရင္ေတာ့ အိႏိၵႏိုင္ငံတြင္းမွာ ျမန္မာဒုကၡသည္ေပါင္း ၅၀,၀၀၀ ေက်ာ္႐ွိေနတာပါ။ (ဒါဟာ တရား၀င္ စာရင္းအခ်က္အလက္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး) အဲဒီထဲက တစ္ခ်ဳိ႕ေတြဟာ ထင္႐ွားတဲ့ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အိႏိၵယဟာ သူ႔ရဲ႕ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြားနဲ႔ လံုျခံဳေရးကို အတိုင္အေဖာက္ညီညီ ကိုင္တြယ္ေနတဲ့ သေဘာ႐ွိပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔ ရင္းႏွီးဆက္ဆံေနျခင္းအားျဖင့္ တ႐ုတ္ရဲ႕ ၾသဇာကို က်ဥ္းေျမာင္းေစျပီး စိတ္သက္သာရာရေစပါတယ္။ အမ်ားအျမင္ကေတာ့ အိႏိၵယအေနနဲ႔ ျမန္မာအေပၚ စံႏွစ္မ်ဳိးထားတဲ့ ေပၚလစီကို က်င့္သံုးေနတယ္လို႔ ျမင္ၾကပါတယ္။

အကယ္၍မ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီတိုင္းျပည္တစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့မယ္ဆိုရင္ အိႏိၵယဟာ ျမန္မာျပည္ကို ပထမဆံုးေထာက္ခံမယ့္ တိုင္းျပည္ေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္မယ္လို႔ ေမွ်ာလင့္ထားၾကပါတယ္။ အခုလက္႐ွိ အေနအထားမွာေတာ့ အိႏိၵယဟာ တ႐ုတ္ႀကီးနဲ႔ ဆက္လက္ ယွဥ္ျပိဳင္ရဦးမွာပါ။ (ဒါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းတဲ့ သေဘာထားနဲ႔ ဆက္ဆံေနဦးမယ္လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။) အေနာက္ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေတြကိုပဲ ဆက္လက္ေဆာင္႐ြက္သြားဖို႔ အလားအလာ႐ွိပါတယ္။

AsiaSentinel မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ ေဆာင္းပါး႐ွင္ Nehginpao Kipgen ရဲ႕ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါတယ္။

အခ်စ္တဲ့လား
မင္းရဲ႕သစၥာတရား
ငါ ဟားတိုက္လို႔ ရယ္လိုက္ခ်င္ေပမယ့္
ငိုသံေတြပဲ...
လည္ေခ်ာင္း၀မွာ လွ်ံတက္လာတယ္...။

ျမတ္ႏိုးခဲ့ရတဲ့
မင္းနာမည္ကို
ငါ ဟ,ဟ ေတာင္ မ႐ြတ္ရဲေတာ့ဘူး
မင္းကိုခ်စ္စိတ္နဲ႔
တဆတ္ဆတ္တုန္ေနတဲ့ႏွလံုးသား
ပါးစပ္ကေနအျပင္ကိုခုန္ထြက္သြားျပီး
ကြဲသြားမွာေၾကာက္လို႔....။

ငါ့ထြက္သက္၀င္သက္တိုင္းမွာ
မင္းနာမည္...
အိပ္မက္တိုင္းမွာ
မင္းအေၾကာင္း...
ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ တစ္ေပြ႔တစ္ပိုက္နဲ႔
စေတးခဲ့ရတဲ့ ေန႔ေတြ...

အဲဒီအခ်ိန္ေတြမွာ
မင္းသူနဲ႔...
ခ်စ္စကားေျပာေနတယ္။

မင္းရဲ႕သစၥာတရား..
ငါ ဟားတိုက္လို႔ရယ္လိုက္ခ်င္ေပမယ့္
ငိုသံေတြပဲ..
လည္ေခ်ာင္း၀မွာ လွ်ံတက္လာတယ္...။

ကမၻာသစ္ေတး
စိုင္းခမ္းလိတ္

ကမၻာသစ္တစ္ခုကို ငါျမင္မက္ခဲ့တယ္၊
ဘယ္သူမွ ေျခမခ်ေသးတဲ့ နယ္ေျမေပါ့၊
ေကာင္းကင္တစ္ခုလံုးကလည္း ၾကည္လင္ေနတယ္၊
ေရအလ်ဥ္ကလည္း
တသြင္သြင္ စီးဆင္းေနတယ္၊
ဒါေပမယ့္ အဲဒီနယ္ေျမဟာ ဘယ္မွာလဲဆိုတာ
ငါမမွတ္မိေတာ့ဘူး။
တဒဂၤသာ ျမင္မက္ခဲ့ရတဲ့
အိပ္မက္ထဲက ကမၻာသစ္ကို ျပန္လည္ေရာက္ခ်င္ေပမယ့္
ဘယ္မွာလဲဆုိတာ
ငါစဥ္းစားလို႔ မရေတာ့ဘူး။
သယံဇာတ ေပါႂကြယ္၀တဲ့
ဒီေဒသရဲ႕ အမည္ကိုလည္း
ငါမေမးမိခဲ့ဘူး။
ငါမွတ္မိတာတစ္ခုေတာ့ ရွိတယ္
ငါ့နားထဲမွာ ပဲ့တင္ထပ္ေနတယ္။
“ညီညီၫြတ္ၫြတ္နဲ႔ အားလံုးအတူတူလာပါ
ဒါမွ မဟုတ္၊ တစ္ေယာက္မွ မလာနဲ႔” တဲ့။

ဆရာစုိင္းခမ္းလိတ္ရဲ႕ ႐ွမ္းဘာသာနဲ႔ ေရးထားတဲ့ ကဗ်ာေလးပါ။ စိုင္းႏြတ္(ပညာေရးတကၠသိုလ္)က ဘာသာျပန္ေပးထားတာျဖစ္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ႏွစ္ေလာက္က ပိေတာက္ပြင့္သစ္ (ႏို၀င္ဘာ) မဂၢဇင္းထဲက ကူးထားတာပါ။ ျပန္ဖတ္မိျပီး စိတ္ထဲမွာ တစ္ခုခု ခံစားရလို႔ ပို႔စ္ တင္ေပးလိုက္တာပါ။ သက္ဆိုင္သူေတြကို ခြင့္မေတာင္းႏိုင္တာကိုေတာ့ နားလည္ခြင့္လြတ္ေပးပါလို႔ ေတာင္းပန္ပါတယ္။

ေလာကႀကီးရဲ႕ မတရားပုံမ်ား
ငါ့ႏွလံုးသားကို ငါျပန္စားျပီး အသက္႐ွင္ေနရတယ္။

ပ႐ိုမီးသီးယပ္စ္က လူသားေတြအတြက္
မီးကိုခိုးယူေပးလို႔တဲ့...
ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း အသည္းကို
ေဖာက္ထုတ္စားေသာက္ခံရ...
အဲဒီေ၀ဒနာျပင္းျပင္းကို
အသစ္သစ္ထပ္ခံရဖို႔ ...
သူ႔အသည္းဟာ ညမွာ အသစ္တဖန္ျပန္ျဖစ္
မဆံုးႏိုင္တဲ့ နာက်င္မႈ၀ဋ္ေၾကြး
ေပးဆပ္ေနရ႐ွာတယ္။

ငါကေကာ....

ပ႐ိုမီးသီးယပ္စ္ေရ
ခင္ဗ်ားထက္ ကြ်န္ေတာ္ကဆိုးပါတယ္။

သူ႔ကိုခ်စ္ေနလို႔တဲ့..
႐ွင္သန္ေနရင္း
တေန႔ခင္းလံုး
ကိုယ့္ႏွလံုးသားကို ကိုယ္ျပန္စားလို႔
ကိုယ့္ႏွလံုးေသြးကို ကိုယ္ျပန္ေသာက္ရ...
ညဘက္ေရာက္ေတာ့
မဟန္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ ခႏၶာကို
ေ၀ဒနာအိပ္မက္ေတြထဲကို ပစ္ခ်...
ခံစားစရာ ႏွလံုးသား
ကုန္ဆံုးသြားျပီလားလို႔ ...

ဒါေပမယ့္
ေနာက္တစ္ေန႔မနက္မိုးလင္းတိုင္း
ေ၀ဒနာအသစ္သစ္ေတြခံစားဖို႔
ႏွလံုးသားက အသစ္ေရာက္လာျပန္ေပါ့၊
ဒီလိုနဲ႔ ...
အဲဒီႏွလံုးသားကို စားေသာက္
ေသြးေတာက္ေတာက္က်ရျပန္ေပါ့၊

မဆံုးႏိုင္ေတာ့တဲ့၀ဋ္ေၾကြးလား
ဒီဘ၀မွာတင္ ေျပပါေစေတာ့...။

မေန႔က တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔မွာ ကြ်န္ေတာ္ေနတဲ့အနားက တံတားေအာက္မွာ မီးပံုးေလးေတြေမွ်ာတဲ့ပြဲကို သြားၾကည့္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ တန္ေဆာင္တိုင္ပြဲေတာ္လိုပဲေပါ့။ လူေတြႀကိတ္ႀကိတ္တိုးပါပဲ။ Stage Show လည္း ၃ ခုေတြ႔ခဲ့တယ္။ ကြ်န္ေတာ္နဲ႔ သူငယ္ခ်င္းက တံတားႀကီးေပၚကတက္ျပီး မီးပံုးေမွ်ာၾကတာကို တက္ၾကည့္ၾကတယ္။ တံတားေပၚကငံု႔ၾကည့္ရင္ ေအာက္ကလူေတြကို ေကာင္းေကာင္းျမင္ရတယ္ေလ။ ေနာက္သူတို႔ေမွ်ာလိုက္တဲ့ မီးပံုးေလးေတြ ေမ်ာသြားတာကိုလည္း ျမင္ရတယ္။

ထိုင္းေတြက မီးပံုးေလးေတြေမွ်ာျပီး လက္အုပ္ကေလးေတြခ်ီဆုေတာင္းၾကတယ္။ ဆုေတာင္းျပည့္တယ္လို႔ ဆိုတာပဲ။ မိသားစုေတြ၊ သူငယ္ခ်င္းေတြ၊ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူကေလးေတြ၊ ေနာက္ေတာ့ ခ်စ္သူစံုတြဲကေလးေတြေပါ့။ မီးပံုးဆိုတာက ကြ်န္ေတာ္မေျပာတက္လို႔ မီးပံုးလို႔ေျပာတာပါ။ တကယ္က ငွက္ေပ်ာ႐ြက္နဲ႔ ၾကာပန္းပံုေအာက္ခံေလးခ်ိဳးထားျပီး ပန္းေရာင္စံုေလးေတြ ထိုးထားတယ္။ အလယ္မွာ ဖေယာင္းတိုင္နဲ႔ အေမႊးတိုင္႐ွိတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕ကလည္း ဘာနဲ႔ ၾကာပန္းပံုခ်ိဳးထားမွန္းမသိဘူးဗ်။ ထိုင္းေတြကေတာ့ Krathong လို႔ ေခၚတယ္။ တခ်ိဳ႕မီးပံုးေလးေတြက ၾကာပန္းကမုန္႔နဲ႔တူလို႔ သူငယ္ခ်င္းကိုေမးၾကည့္ေတာ့ ေပါင္မုန္႔နဲ႔လုပ္ျပီးအေပၚက ဆန္ေကာ္ရည္ျဖန္းထားတာတဲ့။ ငါးေတြစားလို႔ရေအာင္ေပါ့။

ခ်စ္သူစံုတြဲကေလးေတြ လက္အုပ္ကေလးေတြခ်ီျပီးဆုေတာင္းၾကတယ္။ ဒီခ်စ္သူနဲ႔ ေသအတူ႐ွင္မကြာ ႐ိုးေျမက် ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ေပါင္းရပါေစလို႔ ဆုေတာင္းၾကတာျဖစ္မွာေပါ့ေနာ္။ ကြ်န္ေတာ္လည္း တံတားေပၚက ငံု႔ၾကည့္ျပီး သူတို႔ေလးေတြအတြက္ တကယ္ရင္ထဲက လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ ၀ိုင္းျပီးဆုေတာင္းေပးခဲ့ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ အေ၀းတစ္ေနရာက ကြ်န္ေတာ္မဆိုင္ေတာ့ျပီျဖစ္ေသာ ခ်စ္သူကေလးကိုသာရည္မွန္းျပီး သူစိတ္ခ်မ္းသာေပ်ာ္႐ႊင္ေစဖို႔ လမင္းႀကီးကို ေမာ့ၾကည့္ျပီး ဆုေတာင္းေပးခဲ့ပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက မီးပံုးေလးေတြထက္ လူေတြအေၾကာင္းပါ။ မီးပံုးေမွ်ာတဲ့အခါ တစ္ခ်ဳိ႕က မိသားစုမွာ မိန္းမလုပ္သူက ဆိပ္ခံေဘာေပၚကေန ေရထဲကို လွမ္းျပီးေမွ်ာရတယ္။ ေယာက်္ားလုပ္သူကေတာ့ မဆိုင္သလိုပဲ။ တစ္ခ်ိဳ႕ၾကေတာ့လဲ ေယာက်္ားေလးက မီးပံုးကေလးကိုေမွ်ာျပီး မိန္းေလးက လက္အုပ္ကေလးခ်ီလို႔ေပါ့။ တစ္ခ်ဳိ႕ၾကေတာ့လဲ ေမာင္ႏွံစံု အတူတူဗ်။ သူတို႔က မီးပံုးေလးကိုႏွစ္ေယာက္သားကိုင္ျပီး အတူတူေမွ်ာၾကတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ၾကေတာ့လဲ ျမစ္ထဲေမ်ာသြားတဲ့ မီးပံုးေလးကို သံေယာဇဥ္မကုန္ႏိုင္႐ွာဘူး။ မ်က္စိတစ္ဆံုးေငးလို႔။ တစ္ခ်ိဳ႕ၾကေတာ့လဲ ေရထဲေရာက္ျပီးတာပဲ သေဘာထားသလားေတာင္ ထင္ရတယ္။ ေဘာတံတားေပၚကေရထဲကို ခ်ရတာ နည္းနည္းေတာ့ခက္ပံုရတယ္။ ျမစ္ေရကလည္း စီးေနေတာ့ ေဘာတံတားမွာ ျပန္ကပ္မေနေအာင္လဲ ဂ႐ုစိုက္ရေသးတယ္။ အဲဒီမွာ ေကာင္ကေလးေတြ႐ွိတယ္။ သူတို႔လက္ထဲမွာ ပိုက္လံုး႐ွည္တစ္ေခ်ာင္း။ ပိုက္လံုးထိပ္မွာ မုန္႔ဆယ္တဲ့ စကာခြက္လို ခြက္ႀကီးႀကီးတပ္ထားတယ္။ မီးပံုးကို အဲဒီခြက္ထဲမွာထည့္ ပိုက္နဲ႔ လွမ္းေမွ်ာေတာ့ ေဘာတံတားနဲ႔ေ၀းေ၀း ေရာက္တာေပါ့။ သူတို႔ကို ပိုက္ဆံေပးရသလားဆိုတာေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ သတိမထားမိလုိက္ဘူး။ တစ္ခ်ိဳ႕ၾကေတာ့လဲ အဲဒီေကာင္ကေလးေတြကို ေမွ်ာခိုင္းတာေပါ့။ ျပီးရင္ ကင္မရာေလးေတြထုတ္ျပီး အမွတ္တရ မီးပံုးကေလးကို ဓါတ္ပံု႐ိုက္ေပါ့။

အဲဒီဓါတ္ပံု႐ိုက္တဲ့ စံုတြဲတစ္တြဲေပါ့ ကြ်န္ေတာ္သတိထားမိတာ။ ေယာက်္ားေလးကင္မရာက တကယ့္အေကာင္းစား DSLR ဗ်။ ကြ်န္ေတာ့အထင္ Nikon D90 ေလာက္ျဖစ္လိမ့္မယ္။ ကင္မရာ႐ူးေလးထင္ပါတယ္။ ေကာင္မေလး မီးပံုးေလးကိုင္ျပီးလာတာကို ဓါတ္ပံု႐ိုက္တယ္။ ေနာက္ မီးပံုးကေလးကို မီးညွိေတာ့လည္း ႐ိုက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ မီးညွိဖို႔ မီးျခစ္မပါဘူးထင္ပါတယ္။ မီးျခစ္ကို ေကာင္မေလးက လိုက္ငွားရတယ္။ ကိုယ္ေတာ္ေလးကေတာ့ ကင္မရာနဲ႔ပဲ အလုပ္႐ႈပ္ေနတာ။ အေမႊးတိုင္အတူတူထြန္းဖို႔ေတာင္ ေကာင္မေလးက မနည္းေခၚရတယ္။ ေနာက္မီးပံုးကေလးကို ေရထဲခ်ပါျပီ။ ေကာင္မေလးခင္ဗ်ာ ေဘာတံတားကို ကာထားတဲ့ သံလက္ရန္းေအာက္ ေခါင္း၀င္ျပီး (သူ႔အေနနဲ႔ေတာ့) ခက္ခက္ခဲခဲ ေရထဲေရာက္ေအာင္ပို႔ရ႐ွာတယ္။ အဲဒီပံုကေလးကိုလည္း ဓါတ္ပံု႐ိုက္။ ျပီးေတာ့ ေကာင္မေလးခင္ဗ်ာ သံလက္ရန္းေအာက္ကျပန္ထြက္ဖို႔ သူ႔စလင္းဘတ္အိတ္ကေလး ညိေနတာကိုေတာင္ သတိမထားႏိုင္အားဘူး ေမွ်ာသြားတဲ့ မီးပံုးေနာက္ကို အေျပးလိုက္႐ိုက္ျပန္တယ္။ ျပီးေတာ့မွ အဲဒီေ၀းေ၀းကေန ေကာင္မေလးကိုရပ္ေစာင့္ေနျပီး ေမာင္ႏွံစံု လက္ခ်င္းခ်ိတ္သြားၾကပါေလသတည္းေပါ့ဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ့စိတ္ထဲမွာေတာ့ ဒီေကာင္ကေလးဟာ သိပ္တစ္ကိုယ္ေကာင္းဆန္တယ္လို႔ ထင္မိတယ္။ ေနာက္ မီးပံုးေမွ်ာတာ ဓါတ္ပံု႐ိုက္ရမယ္ဆိုတဲ့ ကိုယ့္တာ၀န္ျပီး ျပီးေရာသေဘာမ်ိဳးထားတယ္လို႔ ထင္မိတယ္။ ေကာင္မေလး ဘာျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို ဂ႐ုမစိုက္အားဘူး။ အဲဒီလို ငါ့အလုပ္ျပီး ျပီးေရာဆိုတဲ့လူမ်ိဳးနဲ႔သာ အိမ္ေထာင္က်သြားရင္ ဒီအိမ္ေထာင္ေရး သာယာႏိုင္ပါ့မလားလို႔ ေတြးမိတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ အထင္မွားတာျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္မွာေပါ့ဗ်ာ။ သူတို႔အတြက္ ဒီမီးပံုးေလးရဲ႕ မွတ္တမ္းဓါတ္ပံုကေလးက အင္မတန္အေရးႀကီးလို႔လဲ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မွာေပါ့ေနာ့။

ကံပစ္ခ်ရာအတိုင္း
ဘ၀ကို ေရစုန္ေမွ်ာခဲ့တာ မ်ားျပီ...။
တိုက္ရဲသူတို႔အတြက္ေအာင္ပြဲ
လြဲခဲ့ရေပါင္းမ်ားျပီ...။

အခ်စ္ေၾကာင့္ ေၾကကြဲရတာ
တစ္ခါမကေတာ့ဘူး...။
ပထမဆံုးဒါးခ်က္က အနက္ဆံုးဆိုရင္...
ဒုတိယဒါးခ်က္က...
ႏွလံုးသားကို ဟက္တက္ခြဲသြားခဲ့ေပါ့..။

အခုေတာ့ငါ...

အနိမ့္အျမင့္ေလာကဓံကို
ေဗဒါပ်ံလို အံႀကိတ္ငံု႔မခံေတာ့ဘူး...။
ေတြေ၀မိုက္မဲမႈကို
ငါ့ကိုယ္ေပၚမွာ ဆက္ျပီးထမ္းပိုးမထားေတာ့ဘူး...။
ေလးလံနာက်င္တဲ့ႏွလံုးသားေၾကာင့္
ငါ့ဒူးေတြ ေကြးညႊတ္မက်ေစရဘူး...။

ဆယ္လမြန္ငါးေတြလို
ေရဆန္ကိုကူးခပ္မယ္...။
အေ႐ွ႕ပင္လယ္ကို ႐ြက္လႊင့္ဖို႔
ပ်င္းရိျခင္းေက်ာက္ဆူးကို
ဆြဲျဖတ္ခဲ့ျပီ...။
နာက်င္တဲ့အတိတ္ကို
စကၠဴစုတ္လို လံုးေျခပစ္လိုက္ျပီ...။

ေဟ့ ဒီမွာ...
အထင္ေသးတဲ့မ်က္လံုးေတြေ႐ွ႕မွာ
မတ္မတ္ရပ္ျပီး ေလာကႀကီးကို စိန္ေခၚတယ္...။

ငါေလ ေပျဖစ္တံုး ခံခဲ့ျပီးျပီ..။
အခု...
ေယာနသံဇင္ေယာ္ရဲ႕ ေတာင္ပံျပင္းျပင္းနဲ႔
ကံၾကမၼာကို နင္းေျခအလဲထိုးဖို႔...
ေလာကဓံႀကိဳး၀ိုင္းထဲက
ငါ ျပန္ထလာျပီ..။

ေဟ့ ေလာကႀကီး...
ငါ ျပန္လာျပီ ေဟ့......။

နအဖစစ္အစိုးရဟာ မၾကာေသးမီေလးကပဲ ျမန္မာသတင္းမီဒီယာမ်ားကို သတင္းထုတ္ျပန္ရာမွာ လိုက္နာဖို႔ ျခိမ္းေျခာက္ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ ဒီ တရား၀င္ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဖာ္ျပျခင္းမ႐ွိတဲ့ စာေပစီစစ္ေရးကထုတ္ျပန္တဲ့ ညႊန္ၾကားခ်က္ထဲမွာ အယ္ဒီတာေတြ လိုက္နာဖို႔ အခ်က္ ၁၀ ခ်က္ပါ၀င္ျပီးေတာ့ မလိုက္နာခဲ့ရင္ ေထာင္ဒဏ္အထိ အျပစ္ေပးအေရးယူမယ္လို႔လည္း ျခိမ္းေျခာက္ထားပါတယ္။

နယ္စည္းမျခားသတင္းေထာက္မ်ားအဖြဲ႔ Reporters Without Borders နဲ႔ ပူးတြဲအဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ Burma Media Association တို႔ေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ သတင္းအေမွာင္ခ်ျဖတ္ေတာက္မႈေတြ ႀကီးစိုးေနျပီး စစ္အစိုးရဟာ သူတို႔အ႐ွက္ရေစမယ့္ သတင္းေတြကို ဆင္ဆာပိုက္ကြန္ထဲက လြတ္ထြက္မသြားရေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီသတင္းခ်ဳပ္ခ်ယ္ကန္႔သတ္မႈေၾကာင့္ ပုဂၢလိကပိုင္ သတင္းဌာနေတြအေနနဲ႔ အမ်ားျပည္သူကို သတင္းေပးရာမွာ ပိုမိုျပီးအခက္အခဲေတြ ေတြ႔လာေစပါတယ္။

နအဖ စစ္အစိုးရဟာ အခုလို တစ္ဖက္က သတင္းမီဒီယာေတြကို ခ်ဳပ္ကိုင္ျပီး သတင္းအေမွာင္ခ်ဖို႔ ႀကိဳးစားေနသလို ျပည္ပသတင္းဌာနေတြရဲ႕ မီဒီယာ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြကိုလည္း အင္တာနက္အဖ်က္သမားေတြ ငွားရမ္းျပီး ေႏွာက္ယွက္ေနပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္ထဲမွာပဲ ဒီမိုကေရစီေရး ေ႐ွ႕ေနလိုက္ေပးၾကတဲ့ ဥပေဒအက်ဳိးေဆာင္ေတြကိုလည္း ေထာင္ခ်ျခင္း၊ တရားစြဲဆိုျခင္းမ်ားနဲ႔ ျခိမ္းေျခာက္ေနပါတယ္။

အခုလက္႐ွိမွာပဲ ႏိုင္ငံေရးအမႈေတြမွာ အက်ိဳးေဆာင္ေပးေနတဲ့ ေ႐ွ႕ေန ကိုညီညီေထြးနဲ႔ ကိုေစာေက်ာ္ေက်ာ္မင္းတို႔ကို ေထာင္ဒဏ္ ၆ လစီ အျပစ္ေပးခဲ့ျပီး NLD ေ႐ွ႕ေနႀကီး ဦးေအာင္သိန္းနဲ႔ ဦးခင္ေမာင္ေ႐ႊတို႔ကိုလည္း တရား႐ံုးကိုမထီမဲ့ျမင္မႈ ပုဒ္မ ၃ န႔ဲ စြဲခ်က္တင္ထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ တရားစီရင္ေရးတစ္ခုလံုးဟာ တရားဥပေဒနဲ႔ ျပည္သူျပည္သားေတြရဲ႕ ဆႏၵကို မထီမဲ့ျမင္ျပဳျပီး နအဖ အလိုက် ႀကိဳးဆြဲရာကေနတဲ့ မတရား႐ံုးေတြသာျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲနီးလာေလ နအဖရဲ႕ ဖံုးမႏိုင္ဖိမရ အာဏာငမ္းငမ္းတက္မႈဟာ ပိုျပီးေပၚလြင္ထင္႐ွားလာေလပါပဲ။ (ဆရာေမာင္စူးစမ္း စကားအရ) ဒီမိုကေရစီ ေ႐ြးေကာက္ပြဲရဲ႕ စပြန္ဆာဆိုျပီး နာမည္ေကာင္းရဖို႔ အသံလြင့္ေနခ်ိန္မွာပဲ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အေျခခံအခြင့္အေရး အႏွစ္သာရေတြကို ပိုမိုျပီးေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာပါတယ္။ မီဒီယာေတြကို ဖိႏွိပ္၊ တရားစီရင္ေရးစနစ္ကို ဖ်က္ဆီးျပီး ျပည္သူလူထုကို ရန္သူလိုေစာင့္ၾကည့္လာပါတယ္။ ႏိုင္ငံမွာ ခိုးဆိုးလုယက္မႈေတြ ပိုမိုမ်ားျပားလာျပီး ျပည္သူ႔ရဲတပ္ဖြဲ႔ကေတာ့ လူဆိုးဖမ္းမယ့္အစား ျပည္သူကို မ်က္လံုးေထာက္ေထာက္ၾကည့္ေနတဲ့ အေနအထားျဖစ္ေနပါတယ္။

ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ စစ္အစိုးရဟာ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူထုအတြက္ ဘာမွအေလးထားတာမဟုတ္ပဲ အာဏာကို ဆက္လက္ဆုပ္ကိုင္ထားေရးကိုသာ သဲႀကီးမဲႀကီး လံု႔လစိုက္ေနတာပါ။ ဒီလို ေစတနာမမွန္တဲ့ စစ္အစိုးရက စစ္ကြ်န္သက္႐ွည္ဖို႔ ေရးဆြဲထားတဲ့ ဥပေဒအတိုင္းသာ သြားရင္ေတာ့ တိုင္းျပည္ဟာ လံုးလံုးကို ေခ်ာက္ထဲက်မွာ မလြဲပါပဲ။ နအရဲ႕ စစ္ကြ်န္ျပဳေရး ဥပေဒနဲ႔ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို အားလံုး ၀ိုင္း၀န္းဆန္႔က်င္ၾကပါစို႔။

အေမရိကန္ သမၼတေေရြးေကာက္ပြဲကို အခု ႏို၀င္ဘာ ၄ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပေတာ့ပါမယ္။ အခုေ႐ြးေကာက္ပြဲကေန အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ၅၆ ႀကိမ္ေျမာက္ေ႐ြးေကာက္ပြဲကေန ၄၄ ဦးေျမာက္ သမၼတကို ေ႐ြးခ်ယ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အားလံုးသိၾကတဲ့အတိုင္း ရီပက္ဘလစ္ကန္ပါတီက ဂြ်န္မက္ကိန္းကို သမၼတေလာင္းအျဖစ္ အမည္တင္သြင္းထားျပီး ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီကေတာ့ အိုဘားမားကို အမည္တင္သြင္းထားပါတယ္။ အႀကိဳေကာက္ယူထားတဲ့ စစ္တမ္းမ်ားအရ အိုဘားမားက ဂြ်န္မက္ကိန္းထက္ ႏွာတစ္ဖ်ား အသာရေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အကယ္၍ အိုဘားမားသာ အႏိုင္ရခဲ့ရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ပထမဆံုးလူမည္းသမၼတ ျဖစ္လာမွာပါ။ အေမရိကန္ သမၼတသစ္ရဲ႕ ေပၚလစီသစ္ဟာ အာ႐ွႏိုင္ငံေတြအေပၚ ဘယ္လိုအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္လာႏိုင္သလဲလို႔ မွန္းဆခ်က္ေတြလည္းေပၚထြက္ေနပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ဂြ်န္မက္ကိန္းေရာ အိုဘားမားပါ အာ႐ွနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ မတူညီတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳေတြ ႐ွိၾကပါတယ္။ ဗီယက္နမ္စစ္ျပန္ သူရဲေကာင္းဆုတံဆိပ္ေတြရထားတဲ့ ဂြ်န္မက္ကိန္းဟာ စစ္ပြဲအတြင္းမွာ သူ႔ရဲ႕ ဗံုးႀကဲေလယဥ္ ပစ္ခ်ခံရျပီး နာမည္ဆိုးနဲ႔ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ "Hanoi Hilton" အက်ဥ္းေထာင္မွာ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၇၃ ခုႏွစ္အထိ စစ္သံု႔ပန္းအျဖစ္ ဖမ္းဆီးထားျခင္းခံခဲ့ရျပီး ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္ခံခဲ့ရပါတယ္။

အိုဘားမားကေတာ့ ငယ္႐ြယ္စဥ္ဘ၀မွာ အင္ဒိုနီး႐ွား ဂ်ကာတာမွာ႐ွိတဲ့ မြတ္စလင္ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းမွာ ၁၉၆၉ ကေန ၁၉၇၁ အထိ ပညာသင္ၾကားခဲ့ဘူးပါတယ္။ တကယ့္ကို မတူညီတဲ့ အာ႐ွအေတြ႔အႀကံဳႏွစ္ခုပါ။ ေလ့လာသူတစ္ခ်ဳိ႕ကေတာ့ အိုဘားမားရဲ႕ အာ႐ွအေတြ႕အႀကံဳဟာ ကေန႔အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြနဲ႔ ပိုျပီးစပ္ဆက္မႈ႐ွိတယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ အိုဘားမားရဲ႕ မြတ္စလင္ေက်ာင္းအေတြ႔အႀကံဳကေန war on terrorism လုိ႔ သမၼတဘု႐ွ္သံုးစြဲခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲကို ခ်ဥ္းကပ္ပံုအသစ္နဲ႔ ကိုင္တြယ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ့္အျမင္ေျပာရရင္ေတာ့ ၁၀ ႏွစ္သားကေလးတစ္ေယာက္ရဲ႕ မြတ္စလင္ေက်ာင္းေတာ္ အေတြ႔အႀကံဳကေန တကမၻာလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈတိုက္ဖ်က္ေရး စစ္ပြဲႀကီးကို အိုဘားမားအေနနဲ႔ တကယ္ပဲ ခ်ဥ္းကပ္မႈအသစ္ေတြ ေဖၚထုတ္ကိုယ္တြယ္ႏိုင္ပါ့မလားဆိုတာ သံသယ႐ွိစရာပါ။

တကယ္ကေတာ့ သမၼတသစ္ကို သမၼတေဟာင္း ေဂ်ာ့ဒဗလ်ဴဘု႐ွ္ အာ႐ွမွာစြမ္းေဆာင္ခဲ့တာေတြနဲ႔ပဲ ယွဥ္ထိုးျပီး အာ႐ွက အကဲျဖတ္ၾကမွာပါ။ သမၼတဘု႐ွ္ဟာ ေငြေၾကးေစ်းကြက္ ထိုးက်မႈ၊ မေမွ်ာ္လင့္တဲ့ စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္း ေပၚေပါက္လာမႈေတြေၾကာင့္ ျပည္တြင္းမွာ သိပ္နာမည္ေကာင္းမရေပမယ့္ အာ႐ွမွာေတာ့ သူ႔အစိုးရအဖြဲ႔အေနနဲ႔ အထင္ႀကီးေလာက္စရာ စြမ္းေဆာင္မႈတခ်ဳိ႕ လုပ္ျပခဲ့ပါတယ္။

ဥပမာေျပာရရင္ သမၼတဘု႐ွ္နဲ႔ သမၼတကေတာ္ ေလာ္ရာဘု႐ွ္တို႔ ႏွစ္ဦးစလံုးဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို စြဲစြဲျမဲျမဲ ေထာက္ခံတဲ့သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေပၚလစီဟာ ေနာက္တက္မယ့္ သမၼတ ဘယ္သူပဲျဖစ္ျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားစရာ မျမင္ေသးပါဘူး။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ US Campaign for Burma ရဲ႕ အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ဦးေအာင္ဒင္က အခုလိုေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာ့အေရးဟာ ႏွစ္ပါတီစလံုးက အျမင္တူၾကတဲ့ ႐ွား႐ွားပါးပါး ကိစၥတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေရာ ဒီမိုကရက္တစ္ကပါ ျမန္မာျပည္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျပင္းထန္တဲ့ ေပၚလစီထား႐ွိဖို႔ သေဘာတူၾကပါတယ္။ စစ္အစိုးရကို ျပင္းထန္တဲ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြ လုပ္ဖို႔၊ တ႐ုတ္၊ အိႏိၵယနဲ႔ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြအေပၚမွာ ျပင္းထန္တဲ့ သံတမန္ေရးရာ ဖိအားေတြေပးျပီး ျမန္မာျပည္အေရးအတြက္ အေမရိကန္နဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္ၾကဖို႔၊ ေနာက္ ကုလလံုျခံဳေရးေကာင္စီအေနနဲ႔ ပိုမိုထိေရာက္တဲ့ အေရးယူမႈေတြျပဳလုပ္ဖို႔ စတာေတြအေပၚမွာ သေဘာထား တူညီၾကပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ဂြ်န္မက္ကိန္းေရာ အိုဘားမားေရာ ႏွစ္ေယာက္စလံုးဟာ အေမရိကန္ စီးနိတ္လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ျမန္မာစစ္အစိုးရေပၚ အေရးယူဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြမွာ အဓိကပံ့ပိုးေထာက္ခံသူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။”

အလားတူပဲ တ႐ုတ္-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးဟာလည္း သိပ္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ႐ွိလာမွာမဟုတ္ပါဘူး။ တ႐ုတ္ႀကီးဟာ အေမရိကန္ရဲ႕ ေလာေလာလတ္လတ္ ထိုင္၀မ္ကို လက္နက္ေရာင္းခဲ့တဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ကြ်ဲျမီးတိုေနေပမယ့္ အခုလက္႐ွိ ဆက္ဆံေရးကိုေတာ့ ေက်နပ္ေနပံုရပါတယ္။ ဘယ္သူပဲ သမၼတျဖစ္လာျဖစ္လာ လက္႐ွိဆက္ဆံေရးကိုေတာ့ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္စရာမ႐ွိပါဘူး။

“သမၼတေလာင္းႏွစ္ဦးမွာ မတူညီမႈေတြ႐ွိေနေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔အျမင္ကေတာ့ ႏွစ္ေယာက္စလံုးအေနနဲ႔ လက္႐ွိ ေကာင္းမြန္ေနတဲ့ တ႐ုတ္-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းသြားၾကမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အိုဘားမားက ကုန္သြယ္ေရးမွာ ႏိုင္ငံသားပိုင္လုပ္ငန္းေတြကို အကာအကြယ္ေပးေရး ေပၚလစီကို က်င့္သံုးဖို႔ အလားအလာ႐ွိျပီး မက္ကိန္းကေတာ့ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးကိစၥေတြမွာ ပိုျပီးျပင္းထန္တဲ့ ေပၚလစီ႐ွိပါတယ္။” လို႔ ေဘဂ်င္းျပည္သူ႔တကၠသိုလ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရး ကြ်မ္းက်င္သူ Shi Yinhong က ေျပာပါတယ္။

ပိုျပီး စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတာက အိႏိၵယနဲ႔ ဆက္ဆံေရးပါ။ သမၼတဘု႐ွ္လက္ထက္မွာ အိႏိၵယ-အေမရိကန္ဆက္ဆံေရးဟာ အစဥ္အလာမဟုတ္တဲ့ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ႐ွိခဲ့ပါတယ္။ စစ္ေအးေခတ္ကာလက ခပ္တင္းတင္း႐ွိခဲ့တဲ့ ကမၻာအႀကီးဆံုး ဒီမိုကေရစီ ႏွစ္ႏိုင္ငံဟာ စစ္ေအးေခတ္ရဲ႕ ခါးသီးမႈေတြကို ဖယ္႐ွားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဘု႐ွ္အစိုးရနဲ႔ ဆင္း (Singh) အစိုးရေတြဟာ သူတို႔ရာထူးသက္တမ္းမွာ တကယ့္ထင္႐ွားတဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရး ေပၚလစီေရးရာ ေအာင္ျမင္မႈတစ္ခုအေနနဲ႔ အရပ္ဘက္သံုး ႏူကလီးယားအစီအစဥ္ကို ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ဖို႔ လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္ခဲ့တာပါပဲ။

ဂြ်န္မက္ကိန္းသာ သမၼတျဖစ္လာခဲ့ရင္ ဘု႐ွ္အစိုးရေပၚလစီအတိုင္းပဲ အိႏိၵယ-အေမရိကန္ဆက္ဆံေရးကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ေပမယ့္ အိုဘားမားသာ အႏိုင္ရခဲ့ရင္ေတာ့ အိႏိၵယအတြက္ အခ်ဳိ႕အခက္အခဲေတြ ႀကံဳေတြ႔လာႏိုင္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အိႏိၵယမွာ အေမရိကရဲ႕ outsourcing ေခၚတဲ့ ျပင္ပမွာရင္းျမစ္႐ွာတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ အမ်ားအျပား အေျခက်ေနျပီး အိုဘားမားအေနနဲ႔ ဒီ outsourcing ကို မ်က္စိစပါးေမႊးစူးေနတဲ့ပံု ေပၚပါတယ္။ outsourcing ေၾကာင့္ အေမရိကန္ျပည္သူေတြ အလုပ္အကိုင္ ႐ွားပါးလာရတယ္လို႔ သူကယူဆထားပါတယ္။ သူသာ သမၼတျဖစ္လာခဲ့ရင္ ဒီလုပ္ငန္းေတြကို ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ကိုင္မႈေတြ လုပ္လာမွာပါ။ ဒါဟာ အိႏိၵယအတြက္ ေကာင္းတဲ့လကၡဏာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။

ေနာက္ျပီး အိုဘားမားဟာ အိႏိၵယ-အေမရိကန္ အရပ္ဘက္သုံးႏူကလီးယားအစီအစဥ္ သေဘာတူညီခ်က္ကိုလည္း ပိတ္ပင္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ဘူးပါတယ္။ ဒီက႑မွာလည္း ရာသီဥတုအေျခအေန ဆိုး႐ြားေကာင္း ဆိုး႐ြားသြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္သူပဲ သမၼတျဖစ္လာျဖစ္လာ အိႏိၵယအေပၚေတာ့ ရန္လိုမယ့္ အလားအလာေတာ့မ႐ွိပါဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အိႏိၵယ-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးဟာ သူ႔ဟာနဲ႔သူ အ႐ွိန္ရေနျပီျဖစ္လို႔ပါပဲလို႔ အမည္မေဖာ္လိုတဲ့ အိႏိၵယႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ အရာ႐ွိတစ္ဦးကေျပာပါတယ္။

အာ႐ွအစိုးရေတြကေတာ့ လြတ္လပ္တဲ့ကုန္သြယ္ေရးကိစၥေတြနဲ႔ ဒီမိုကရက္တစ္ အိုဘားမားအေနနဲ႔ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ အခင္းအက်င္းတစ္ခုလံုးမွာ ဘယ္လိုလႈပ္႐ွားမလဲဆိုတာကို ပိုျပီးစိုးရိမ္ၾကပါတယ္။

“မက္ကိန္းရဲ႕ စီးပြားေရးေပၚလစီက ပြင့္လင္းပါတယ္။ ျပင္ပမွာရင္းျမစ္႐ွာေဖြျခင္း outsourcing နဲ႔ လြတ္လပ္တဲ့ကုန္သြယ္ေရးေတြမွာ ဘာျပႆနာမွ မ႐ွိႏိုင္ပါဘူး။ အိုဘားမားကေတာ့ outsourcing လုပ္ငန္းေတြကို တားျမစ္မယ္လို႔ ေျပာထားပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ကန္႔သတ္ခ်ုဳပ္ခ်ယ္မႈ စည္းမ်ဥ္းေတြကို အသံုးျပဳျပီး အေမရိကရဲ႕ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို အကာအကြယ္ေပးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါဟာ အိႏိၵယအတြက္ေတာ့ ဘယ္လိုမွ အက်ဳိးအျမတ္ျဖစ္မလာႏိုင္ပါဘူး” လို႔ နယူးေဒလီအေျခစိုက္ မဟာဗ်ဴဟာ ေလ့လာသံုးသပ္ေရးဌာနတစ္ခုရဲ႕ ဒါ႐ိုက္တာ Mr. Deepankar Bannerjee ကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အိုဘားမားဟာ အိႏိၵယျပည္သူအမ်ားစုအၾကားမွာ ပိုျပီးေရပန္းစားေနတယ္လို႔လည္း သူကထပ္ေျပာပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ နယူးေဒလီအေျခစိုက္ strategic think tank တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Institute of Defence Studies and Analyses က Mr. Cherian Samuel ကေတာ့ အခုလို ေျပာပါတယ္။ “ အိုဘားမား အႏိုင္ရခဲ့ရင္ ကမၻာအတြက္ေရာ အိႏိၵယအတြက္ပါ ပိုျပီးအျပဳသေဘာေဆာင္လာႏိုင္ပါတယ္။”

ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုမိုးသီးဇြန္ကေတာ့ ဂြ်န္မက္ကိန္းကို ေထာက္ခံတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ “မက္ကိန္းက ျမန္မာျပည္အေရးကုိ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္ဝင္စားတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူက ျမန္မာျပည္ကိုလည္း ေရာက္ဖူးတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔တဲ့ ကိစၥေတြမွာလည္း သူက အားတက္သေရာ ဦးေဆာင္ ခဲ့တာ” (ဧရာ၀တီ သတင္း)

၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္က ဂၽြန္မက္ကိန္းသည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ အရီဇိုးနားျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္ ျမန္မာျပည္သို႔ သြားေရာက္လည္ပတ္ရင္း ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ က်ေနာ္ေတြ႕ဆံုဖူးသမွ်ထဲမွာ အႀကီးျမတ္ဆံုး လူသားပဲ” ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။

လက္ရွိ အေမရိကန္သမၼတ ေဂ်ာ့ရွ္ဒဗလ်ဴဘုရွ္၏ ဇနီးျဖစ္သူ ေလာ္ရာဘုရွ္ကဲ့သို႔ပင္ ဂၽြန္မက္ကိန္း၏ ဇနီးသည္ စင္ဒီ မက္ကိန္းသည္လည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ေဝဖန္႐ႈတ္ခ်သူ တဦးျဖစ္သည္။ ဇြန္လက ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ လည္ပတ္ရင္း ျမန္မာအစိုးရသည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ တန္းဖိုးမရွိဟု စင္ဒီမက္ကိန္းက ေဝဖန္ခဲ့ေသးသည္။ (ဧရာ၀တီ သတင္း)

သို႔ရာတြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား ျမန္မာတဦးျဖစ္သူ ကိုေရႊ၏ အျမင္ကမူ ကိုမိုးသီးဇြန္ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္ေနသည္။ သူက လာမည့္ ႏိုဝင္ဘာ ၄ ရက္ေန႔တြင္ ျပဳလုပ္မည့္ ဆႏၵခံယူပြဲတြင္ အိုဘားမားကို သမၼတအျဖစ္ မဲေပးမည္ဟု ဆို၏။

“သမၼတ ကလင္တန္လက္ထက္က က်ေနာ္ အေမရိကားကို စေရာက္တာ။ အဲဒီတုန္းက အလုပ္ အလြယ္တကူ ရခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ သမၼတဘုရွ္လည္း တက္လာေရာ ႏိုင္းအလဲဗင္း (9/ 11) ျပႆနာျဖစ္ေရာ။ အဲဒီ ေနာက္ပိုင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ ေတာ္ေတာ္ေလး ႐ုန္းကန္ၾကရတယ္။ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ သမၼတ သက္တမ္း ၂ ဆက္အတြင္း စီးပြားေရး လံုးဝ က်ဆင္း တာကို ျပတာပဲ။ ဒီအက်ိဳးဆက္ကို အေမရိကန္မွာ ေနတဲ့သူေတြ အားလံုး ခံေနရတာ” ဟု ကိုေရႊက ေျပာျပသည္။ (ဧရာ၀တီ သတင္း)

ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႕၏ အတြင္းေရးမႉး ဦးဘိုၾကည္ကမူ ဂၽြန္မက္ကိန္းႏွင့္ အိုဘားမား ၂ ဦးစလံုးပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ထားရွိသည့္ သေဘာထား အတူတူပင္ျဖစ္ ေသာေၾကာင့္ မည္သူအႏိုင္ရသည္ျဖစ္ေစ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီအေရးအတြက္ အေရးမႀကီးလွဟု ဆိုသည္။
ရန္ကုန္တြင္ ေနထိုင္သည့္ ဝါရင့္ႏိုင္ငံေရးသမားတဦးျဖစ္သူ ဦးခ်န္ထြန္းက “အိုဘားမား အႏိုင္ရရင္ ကမၻာႀကီး အတြက္ ေကာင္းတယ္။ ဂၽြန္မက္ကိန္းႏိုင္ရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္အတြက္ ေကာင္းတယ္” ဟု သံုးသပ္သည္။ (ဧရာ၀တီ သတင္း)

Bangkok Post ပါ Deutsche Presse-Agentur (dpa) သတင္းကို မွီျငမ္းပါသည္။