အပိုင္း ၂ ...

ကြ်န္ေတာ့္သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ သင္တန္းေက်ာင္းကေလးမွာ တက္ေနတဲ့ကေလးေတြကေတာ့ အ႐ြယ္စံုပါပဲ။ သံုးေလးတန္းလဲ ပါရဲ႕၊ ငါးတန္းေျခာက္တန္းလဲ ပါရဲ႕၊ သူတို႔ထက္ နည္းနည္းပိုႀကီးတဲ့ ကေလးမႏွစ္ေယာက္ကေတာ့ ႐ွစ္တန္းလို႔ ေျပာပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္က အျငိမ္မေနႏိုင္ သံုးတန္းေကာင္ေလးတစ္ေယာက္ဆီက ဖတ္စာအုပ္ကေလး ေတာင္းယူျပီးဖတ္ၾကည့္ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကဗ်ာေလး ေတြ႔ပါသည္။ ေတာင္သူလယ္သမားေန႔အေၾကာင္း ပါပါသည္။ ေနာက္ဆံုးစာမ်က္ႏွာမွာေတာ့ “ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ တပ္မေတာ္ဖြဲ႔ဖို႔ ဂ်ပန္ျပည္မွာကြယ္၊ တကယ္ပဲ ဆင္းရဲဒုကၡခံကာ ၾကံစည္တယ္၊ သူရဲေကာင္းတဲ့ ဗိုလ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ အာဇာနည္ေတြရယ္” ဆိုတဲ့ သီခ်င္းေလးကိုေတြ႕ေတာ့ ငယ္ငယ္က အတန္းေ႐ွ႕မွာ အသံေနအသံထားနဲ႔ ဆိုဆိုျပတက္တဲ့၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အေၾကာင္းေတြကို ေလးစားၾကည္ညိဳစဖြယ္ ေျပာေျပာျပတက္တဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အတန္းပိုင္ဆရာမကို ေျပးျပီးသတိရမိပါတယ္။ ႐ွစ္တန္းခေလးမေလး ႏွစ္ေယာက္ကလည္း ၀ိုင္းဖတ္ၾကည့္ၾကျပီး “သမီးတို႔ ငယ္ငယ္ကစာေတြ” လို႔ေျပာၾကပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္က စပ္စုျပီး “သမီးတို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမြးေန႔ သိသလား” ဆိုေတာ့ မ်က္လံုးေလးေတြ အေၾကာင္သားနဲ႔ မသိ လို႔ေျဖပါတယ္။ ေတာင္သူလယ္သမားေန႔ ဘယ္ေန႔လဲေမးေတာ့ မေျပာႏိုင္ၾကပါ။ ဒါဆို အလုပ္သမားေန႔ေရာ “ဟင့္အင္း” ပါပဲ။ ကြ်န္ေတာ္က လက္မေလွ်ာ့ေသး ခုနက သံုးတန္းေကာင္ကေလးကို “သား စာအုပ္ထဲက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသီခ်င္းေလး ဆိုျပစမ္းပါဦး” ဆိုေတာ့၊ ဆရာမက မလိုဘူးဆိုျပီး မသင္ပါဘူးတဲ့။ “မလိုဘူး” ဆိုေသာ စကားသံုးလံုးသည္ အေတာ္စဥ္းစားစရာေကာင္းပါသည္။ ျမန္မာ့သမိုင္းေၾကာင္းအတြက္ေရာ၊ ႏိုင္ငံအနာဂတ္အတြက္ေရာ၊ ေနာင္တစ္ေခတ္မွာ ဒို႔ေတြေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ရမည္ ဆိုတဲ့ ကေလးမ်ားအတြက္ေရာ ျဖစ္ပါသည္။ ႐ွစ္တန္းကေလးမေလးတစ္ေယာက္က ေျပာ႐ွာပါသည္။ “ဒါေတြသိလို႔ ဘာအက်ဳိးထူးမွာလဲ ဦးရယ္” တဲ့။ အဆိုပါ “မလိုဘူး” ဆိုေသာ စကားသံုးလံုးႏွင့္ ႐ွစ္တန္းကေလးမေလး ေျပာလိုက္ေသာစကားသည္ ကြ်န္ေတာ္ ဒီစာစုကေလးကို ေရးျဖစ္ေစေသာ အဓိကတြန္းအားလည္း ျဖစ္ပါသည္။

အႏွီကေလးမ်ားသည္ လမ္းေဘးမွာ ပညာမွမသင္ႏိုင္႐ွာ ၀မ္းေရးအတြက္ အ႐ြယ္ႏွင့္မမွ် ႐ုန္းကန္ေနရေသာကေလးမ်ား မဟုတ္ၾကပါ။ မိသားစုေရးအတြက္ ေနပူပူ၊ မိုး႐ႊဲ႐ႊဲမွာ မဆလာသယ္၊ အုတ္သယ္ေနရေသာ ကေလးမ်ား မဟုတ္ၾကပါ။ သင့္တင့္ေသာ ပညာတတ္ လူလတ္တန္းစားအလႊာမွ ေပါက္ဖြားလာၾကေသာ ကေလးမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းဖြင့္ရာသီတစ္ခုလံုးမွာ က်ဴ႐ွင္နဲ႔ေက်ာင္း ခ်ာလပတ္ရမ္းေအာင္ သင္အံေလ့က်က္လာခဲ့ၾက၊ အခုလဲ ေႏြရာသီမွာမွ အနားမေနႏိုင္ အခ်ိန္အလကားမျဖစ္ရေအာင္ ပညာေနာက္ ေကာက္ေကာက္ပါေအာင္ လိုက္ေနၾကတဲ့ ကေလးမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ေလးေတြရဲ႕ ပညာအေပၚ ႏွလံုးသြင္း ခံယူခ်က္ (Concept) ဟာ ဘာေၾကာင့္ ဤသို႔ျဖစ္ေနရပါသလဲ။ တႏွစ္ျပီးတႏွစ္ သင္အံေလ့က်က္လာခဲ့တဲ့ စာေတြဟာ အတန္းတင္စာေမးပြဲ အတြက္ပဲလား။ ဆယ္တန္းမွာ အမွတ္ေကာင္းေကာင္း ရဖို႔အတြက္ပဲလား။ စာေမးပြဲျပီးရင္ ပြဲျပီးမီးေသ စာေတြအားလံုး ေက်ာင္းျပန္ကုန္ၾကသည္။ အားလံုးကို ေမ့ပစ္လိုက္ၾကသည္။ သူတို႔ေလးေတြရဲ႕ ႏွလံုးသြင္း ခံယူခ်က္မ်ားကို မည္သူေတြက မည္သို႔ ပံုသြင္းေပးခဲ့ၾကသနည္း။ မိဘမ်ား၏ ခံယူခ်က္သည္ သားသမီး အမွတ္ေကာင္းေကာင္းရေရး၊ လိုင္းေကာင္းေကာင္းရေရး၊ သူမ်ားထက္ ေအာက္မက်ေရးသာေလာ။ သူမ်ား Home Special ဆိုလွ်င္ ကိုယ္လည္း ႐ွယ္လိုက္ရမွ၊ သူမ်ားက ေဘာ္ဒါဆိုလွ်င္ ကိုယ္လည္း ေဘာ္ဒါလိုက္ရမွ ေက်နပ္ၾကေသာ ေစတနာမ်ား။ ကေလးရဲ႕ ဆႏၵကို ထည့္မစဥ္းစားအား။ မိဘမ်ားနည္းတူ ဆရာမ်ားကလည္း ထိုနည္းႏွင္ႏွင္။ သူတို႔မမွန္ဘူးလားဆိုေတာ့ မမွားပါ။ မွားသည္ဟုလည္း မေျပာရက္ပါ။ သို႔ေသာ္ ပညာေရးအေပၚ သေဘာထားကေလးေတြ ပိုျပီးအဆင့္ျမွင့္ၾကဖို႔ လိုျပီဟု ဆိုခ်င္ပါသည္။

ကြ်န္ေတာ္တို႔၏ ပညာေရးအေပၚ သေဘာထားခံယူခ်က္ကို ျပန္သံုးသပ္ဖို႔ လိုမည္ဟုထင္ပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေ႐ႊျမန္မာမ်ား ပညာေရးဆိုတာ ဘယ္လိုသေဘာေပါက္ၾကသလဲလို႔ စစ္တမ္းေလး ထုတ္ၾကည့္ႏိုင္ရင္ အက်ဳိးတစ္စံုတရာ ႐ွိမည္ဟု ထင္မိပါသည္။ အခု ကြ်န္ေတာ္ ေတြးၾကည့္မိသေလာက္ ပညာေရးအေၾကာင္းေလးေတြကို တင္ျပခ်င္ပါသည္။ ဒီေနရာမွာ ကြ်န္ေတာ္သည္ ပညာ႐ွင္တစ္ေယာက္ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာ့ပညာေရးေလာကၾကီး တစ္ခုလံုးအေၾကာင္းကို တင္ျပမွာလဲမဟုတ္၊ ဤသို႔ဤပံု လုပ္ပါဆိုတဲ့ suggestion ေတြလဲ ေပးႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ခုနင္က ကြ်န္ေတာ္ ထိေတြ႔လိုက္ရတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္က ကေလးေတြ၊ ကြ်န္ေတာ့္ ရင္ကို လာလႈပ္ခတ္ေစတဲ့ စကားေတြေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္ လက္လွမ္းမွီသေလာက္ ေတြးမိသေလာက္ကေလးေတြကို တင္ျပခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ပညာေရးဟူသည္ သိုးေဆာင္းစကားျဖင့္ Education လို႔ေခၚပါသည္လို႔ ေျပာလိုက္ရင္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္ကို ၀ိုင္းဆဲၾကမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ မဆဲခင္ နည္းနည္းေလး ေ႐ွ႕ဆက္ၾကည့္ရေအာင္ဗ်ာ။ အဲဒီ Education ဆိုတာႀကီးကို ျမန္မာစာအဖြဲ႔က ထုတ္ေ၀ေသာ English-Myanmar အဘိဓာန္က “ပညာ၊ ပညာေရး၊ သင္ၾကားေလ့က်င့္ေပးမႈ” ဒီလို အဓိပါယ္ ဖြင့္ပါတယ္။ Oxford Advanced Learner's Dictionary ကေတာ့ "Systematic training and instruction ; Knowledge and abilities, development of character and mental powers, resulting from such training" လို႔ဖြင့္ပါတယ္။ အသိဥာဏ္ပညာနဲ႔ စြမ္းရည္သာမက ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးနဲ႔ စိတ္အင္အားကိုလည္း ေဖၚညႊန္းပါတယ္။ Education ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ လက္တင္ဘာသာစကား educere က လာတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ to draw out, from တစ္စံုတစ္ခုကို ဆြဲထုတ္ယူတယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။ အဲဒီ Educere ကို ထပ္ျပီး ပုဒ္ခြဲလုိက္ရင္ e က out, forth, away လို႔ အဓိပါယ္ရျပီး၊ ducere က to draw, lead လို႔ အဓိပါယ္ရပါတယ္တဲ့။ ဆိုေတာ့.. ပညာေရးဆိုတာဟာ လူမွာ နဂိုက႐ွိေနျပီးသာ စြမ္းရည္ အရည္အေသြးကို ဆြဲထုတ္ယူတာ၊ ပိုေတာက္ေျပာင္ေအာင္ လုပ္ေပးတာဟု ယူေသာ္ရႏိုင္ေကာင္းပါသည္။

ဆရာႀကီး တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္ကေတာ့ “ပညာသေဘာက လူ႔အရည္အေသြး၊ လူ႔စြမ္းအင္၊ လူမွာပါျပီးသားကို ဆြဲထုတ္ေပးတာ။ ဥံဳဖြ ဆိုျပီး မန္းေပးတာမဟုတ္ဘူး။ ဦးေႏွာက္ကို ပံုသြင္း႐ိုက္တာ မဟုတ္ဘူး။ ႐ွိျပီးသား အေကာင္းဆံုးေတြကို ဘယ္လိုဆြဲထုတ္မလဲ၊ အဲဒီ သေဘာမ်ဳိးကို ေခၚတာ” ဟုေျပာပါသည္။ ေဒါက္တာေမာင္ျဖဴးကလဲ “ပညာေပးရာမွာ ကေလးေခါင္းထဲ အသိပညာ႐ိုက္မသြင္းရဘူး၊ သူ႔ဦးေႏွာက္မွာ သူ႔ဥာဏ္စြမ္းဥာဏ္စကို ထုတ္ယူရမယ္။ ဒါမွ ပညာ” လို႔ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔သည္ ပညာေရး၏ ေကာင္းျမတ္ေသာစံမ်ားကို သေဘာမေပါက္ၾက၊ သို႔တည္းမဟုတ္ သေဘာမေပါက္ခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ေနၾကပါတယ္။

ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္။
စကားမစပ္ဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ္ တစ္ခ်ဳိ႕ပါဒ္ဆင့္ေတြ ႐ိုက္မရျဖစ္ေနတယ္။။ အခုဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္ “အဓိပ၌ါယ္” ႐ိုက္မရဘူး။ ဘယ္လို႐ိုက္႐မလဲ ေျပာျပၾကပါဦး။