အပိုင္း ၅ (နိဂံုး)...

ကြ်န္ေတာ္ ရည္ညႊန္းခဲ့တဲ့ မိဘမ်ား ဆရာမ်ားဆိုတာ အမ်ားစုကို ဆိုလိုတာပါ။ ပညာေရးအေပၚ သာမန္ထက္ပိုျပီး အဆင့္ျမင့္ျမင့္ နားလည္ထားၾကတဲ့ မိဘဆရာမ်ားလည္း ႐ွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ယခုထက္ပို၍ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သိနားလည္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ လူတန္းစား အလႊာတစ္ခုထဲက သေဘာေပါက္နားလည္ယံုႏွင့္ေတာ့ မလံုေလာက္ပါ။ သာမန္ ျပည္သူမ်ားပါ ပညာေရး အေတြးအေခၚ ျမင့္မားလာဖို႔ လုိပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ အယူအဆအရေတာ့ တိုင္းျပည္တစ္ခုမွာျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္း ဘယ္က႑ပဲျဖစ္ျဖစ္ ပါ၀င္ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ သာမန္လူမ်ားစု ဟန္က်ပန္က်ျဖစ္မွသာ ႏိုင္ငံတစ္ခု၊ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုဟာ အေျခအေနေကာင္းႏိုင္မွာပါ။ လူသာမန္ လူလတ္တန္းစားမ်ား၏ ပညာေရးအသိကို ျမွင့္တင္ေပးႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾကရမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီ ပညာေရးေရခ်ိန္ ေအာက္က်ေနမႈအေပၚမွာ သက္ေရာက္ေနတဲ့ အျခား အေျခအေနမ်ားကေတာ့ ဒီေနရာမွာ ကြ်န္ေတာ္ မေျပာလိုပါဘူး။ ဒီတစ္ခုထဲ ကြက္ေျပာလို႔လဲ မျပည့္စံုႏိုင္တာ သိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အားလံုးနားလည္ၾကမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အျခားသက္ေရာက္မႈေတြကိုေတာ့ “အားလံုးေကာင္းပါသည္ခင္ဗ်ား” ဆိုတဲ့ အေျခအေနေရာက္တဲ့အခါလို႔ပဲ ေတြးၾကည့္ၾကပါ။

သာမန္ေတြအေၾကာင္း ေျပာရင္းနဲ႔ ေျပာစရာတစ္ခုက ေခါင္းထဲေရာက္လာျပန္ပါတယ္။ သာမန္ (mediocrity) ေတြကို ဂ႐ုတစ္စိုက္ ႐ွိၾကပါလို႔ ေျပာတာဟာ တကယ္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔အတြက္က မိေက်ာင္းမင္းကို ေရခင္းျပသလို ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ စံနစ္က သာမန္ေတြပဲ အမ်ားဆံုးေမြးထုတ္ေပးႏိုင္ခဲ့တဲ့ စံနစ္ျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။ ေလးတန္းေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ သိပ္ေတာ္ေနရင္ မင္းငါးတန္းကို ေျပာင္းတက္ကြာလို႔ မေျပာႏိုင္ပါ။ စာအေရးအသား အေတြးအေခၚမွာ အလားအလာ႐ွိတဲ့ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ကို စာေတြမ်ားမ်ားဖတ္၊ ဦးပုညတို႔ ေဇာ္ဂ်ီတို႔ ျမသန္းတင့္တို႔ ႐ွာဖတ္၊ စာေတြမ်ားမ်ားေရးလို႔ မေျပာႏိုင္ပါ။ ေက်ာင္းစာေတြ လစ္ဟင္းကုန္မယ္ လို႔သာ သတိေပးႏိုင္ပါတယ္။ သိပ္ညံ့တဲ့ ကေလးေတြၾကေတာ့လဲ ဆရာမ်ားခမ်ာ မနည္းတြန္းထိုး၍ ေအာင္မွတ္ေလာက္ေတာ့ ရေအာင္ သင္ၾက႐ွာပါတယ္။ ရလဒ္ကေတာ့ ေလးစားေလာက္ဖြယ္ရာ သာမန္မ်ား (Respectable Mediocrities) ကိုသာ ေမြးထုတ္ေပးႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ္တို႔ စံနစ္က သာမန္မ်ားထြက္ေပၚလာေစရန္ စတုတ္တိုက္ခ်လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီသာမန္မ်ားမွ သာမန္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ သာမန္ဆရာမ်ား၊ သာမန္ပညာ႐ွင္မ်ား ျဖစ္လာၾကပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္မွာ အဲဒီသာမန္ေတြရဲ႕ အရည္အေသြးကို ျမွင့္တင္မေပးႏိုင္ရင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ပိုျပီးေနာက္က်က်န္ခဲ့မွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ ေနာက္တစ္ခုက သာမန္ထက္ ပိုတဲ့ ကေလးေတြကို အခြင့္အေရးေပးဖို႔ပါ။ အတန္းထဲမွာ ဆိုးေပကေလးေတြဟာ သူမ်ားထက္ ဥာဏ္ေကာင္းသူေတြ ျဖစ္ေနတက္ပါတယ္။ အမ်ားအတြက္ သင္တဲ့ သင္ခန္းစာေတြဟာ သူတို႔အတြက္ လြယ္လြန္းတဲ့အတြက္ စိတ္မ၀င္စားတာလဲ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ သူမ်ား စာတစ္ပုဒ္ရလို႔မွ ကိုယ္မရေသး ထံုလြန္းထိုင္းလြန္းတဲ့ ကေလးေတြဟာလည္း သာမန္ထက္ ဥာဏ္ရည္နိမ့္ေနသူေတြ ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ားတန္းတူ မရ ရေကာင္းလားလို႔ အျပစ္တင္႐ိုက္ႏွက္မယ္ဆိုရင္ ဘာမွေကာင္းက်ဳိး႐ွိလာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ တစ္ခ်ိဳ႕ၾကေတာ့လည္း ေက်ာင္းစာမွာ မစြံေပမယ့္ လက္မႈအႏုပညာတစ္ခုခု အားကစားတစ္ခုခုမွာ ထူးခြ်န္ေနတာမ်ဳိး႐ွိပါတယ္။ အေျခအေနအားလံုးအတြက္ ျပည့္စံုတဲ့ စံနစ္တစ္ခုျဖစ္ဖို႔ဆိုတာကေတာ့ မလြယ္လွပါဘူး။ သို႔ေသာ္လည္း ယခုထက္ပိုျပီး ထိေရာက္မယ့္ ကေလးေတြရဲ႕ အသီးသီးအသက ႐ွိႏွင့္ေနျပီး ျဖစ္ေနၾကတဲ့ အရည္အခ်င္းေတြကို ဆြဲထုတ္ပ်ဳိးေထာင္ေပးႏိုင္မယ့္ စံနစ္တစ္ခု ႐ွိသင့္ေနျပီလို႔ ထင္ပါတယ္။

အတန္းထဲမွာ စာေတာ္တယ္ဆိုတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ျပဓါန္းစာအုပ္ကို ႏုတ္တိုက္ အာဂံုေဆာင္ႏိုင္သူမ်ား၊ စာေမးပြဲမွာ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ေျဖတက္သူမ်ား၊ အမွတ္ေပးစည္းမ်ဥ္း ပံုစံခြက္နဲ႔ အံက်ကိုက္ညီသူမ်ားသာဆိုရင္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ပညာေရး မဟန္ေသးပါ။ သာမန္ေတြရဲ႕ အရည္အေသြးကို ျမွင့္တင္ေပးႏိုင္႐ံုမက သာမန္ထက္ပိုတဲ့ ကေလးမ်ားထံမွ အေကာင္းဆံုး အထက္ဆံုးေတြ ဆြဲထုတ္ယူေပးႏိုင္မယ့္ ပညာေရးစံနစ္တစ္ခု တည္ေဆာက္ဖို႔ အေတြးစေလးမ်ား ေပးျခင္းဟုသာ ကြ်န္ေတာ့္စာကို သေဘာထားၾကပါ။ ေနာက္ဆံုးတစ္ခု ေျပာခ်င္တာကေတာ့ အခုေျပာခဲ့သမွ်ဟာ ကြ်န္ေတာ့္ ကိုယ္ပိုင္အေတြးဆိုတာထက္ ဧ၀ံေမသုတံမ်ား၊ ဥပလကၡိတံမ်ားကို တဆင့္ေဖာက္သည္ခ်ျခင္းမွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္းပါ။

(၅.၅.၂၀၀၅)

စာညႊန္း။ ။
၁။ ပညာရဲ႕သေဘာ (တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္)
၂။ ေက်ာင္းေကာင္း (ကိုတာ)
၃။ The Empty Raincoat (Charles Handy)
၄။ History of Japan, Encyclopedia, Britannica 2005

ေနာက္ဆက္တြဲ ....

ဒီေဆာင္းပါးေလးက မီဒီယာတစ္ခုခုကို ပို႔မယ္ဆိုတဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္နဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာ႐ွိေနတုန္း ေရးခဲ့တာပါ။ အမ်ားႀကီးလဲ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းေရးခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာ့ပညာေရး ဘာေၾကာင့္ ဒီေလာက္ ေအာက္က်သြားသလဲ၊ ဘယ္သူေတြမွာ တာ၀န္႐ွိသလဲ ဆိုတာကေတာ့ ေလဘာတီမျမရင္ရဲ႕ သီခ်င္းလိုပါပဲ “အားလံုးသိၾကပါတယ္႐ွင္” ေပါ့ဗ်ာ။ ျမန္မာ့ပညာေရးစံနစ္ႀကီးတစ္ခုလံုးက ရည္႐ြယ္ခ်က္႐ွိ႐ွိ ဖ်က္ဆီးခံေနရတာပါ။ တကၠသိုလ္ပညာေရးဆိုရင္ အဖတ္ဆယ္လို႔ကို မရေတာ့ပါဘူး။ ဒီအေျခအေနေတြကို ျပန္ကုစားဖို႔ ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ ခ်ီျပီး အခ်ိန္ယူရဦးမွာပါ။ တစ္ခုအားတက္စရာကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာမွာ ျမန္မာေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြ သိသိသာသာ မ်ားလာတာပါပဲ။ ႏိုင္ငံကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ခ်ိန္ၾကရင္ေတာ့ သူတို႔တစ္ေတြရဲ႕ အားကို အမ်ားႀကီးလိုမွာပါ။